بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه

جدول شرایط پذیرش در بورس و فرابورس

بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه

چکیده: نقدینگی سهام در بورس اوراق بهادار با شاخص‌های مختلفی سنجیده می‌شود. در این پژوهش شاخص نقدینگی سهام 30 شرکت منتخب و برتر بورس طی دوره 1390/01/01 تا 1396/12/29 با شاخص‌های TN ، LHH و MEC و برای هر روز معاملاتی محاسبه شده است که به ترتیب دو شاخص اول بر بعد حجمی مبادله و شاخص سوم بر بعد قیمت تاکید داشته و براساس نتایج حاصله شرکت‌ها رتبه‌بندی شده‌اند. داده‌های مورد نیاز از سایت بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری و پس از پالایش آنها مقدار شاخص های نقدینگی محاسبه شده است. همچنین وجود اثرات ثابت شرکتی و اثر متغیرهای برونزایی مانند اندازه شرکت و اثرات تقویمی مانند شروع و پایان تعطیلات، تغییر ماه، فصل و سال بر روی شاخص نقدینگی سهام با استفاده از مدل‌های داده های ترکیبی، متغیرهای مجازی و آزمون‌های مربوطه انجام یافته است. از تحلیل واریانس (ANOVA) برای شناسایی منشا تغییرات شاخص های نقدینگی و آزمون فرضیه یکسان بودن شاخص نقدینگی در روزهای هفته، ماه ها، فصل ها و سال ها استفاده شده است. هدف این پژوهش تبیین مفهوم نقدینگی سهام، سنجش شاخص نقدینگی سرمایه در بورس، مقایسه شرکت‌ها و رتبه‌بندی آنها بر حسب شاخص ریسک نقدینگی و ارائه راهکار برای شرکت‌ها جهت بهبود شاخص نقدینگی سهام آنها می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که اندازه شرکت با میزان نقدینگی سهام رابطه منفی دارد. اثرات تقویمی مانند شروع و پایان تعطیلات هفتگی و تغییر ماه ها تاثیر معناداری برنقدینگی سهام ندارند اما تغییر فصل‌ها و سال‌ها تاثیر معناداری بر نقدینگی سهام دارند. نتایج رتبه بندی نشان میدهد که سه نماد بفجر، رانفور و فخاس براساس شاخص TN، و سه نماد پترول، رمپنا و اخابر براساس شاخص LHH و سه نماد پترول، فولاد و اخابر براساس شاخص MEC، به ترتیب رتبه های اول تا سوم نقدینگی را به خود اختصاص داده اند. تفاوت ساختاری شاخص های نقدینگی از منظر ابعاد نقدینگی منجر به نتایج متفاوت رتبه بندی شده است. لذا در انتخاب نماد برتر توجه به ابعاد شاخص نقدینگی سهام حائز اهمیت است.

#بورس اوراق بهادار تهران #اثرات ثابت شرکتی #اثرات تقویمی #رتبه‌بندی شرکت‌ها #شاخص‌های نقدینگی سهام محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده:

[کلیدواژه ها: شاخص حاکمیت شرکتی، درصد اعضای غیرموظف هیئت مدیره، درصد سهامداران نهادی، نقدشوندگی سهام، بازده سهام، آمیهود تعدیل شده، بورس اوراق بهادار تهران]

[کلیدواژه ها: سرمایه گذاری های شرکتی، بازده، مومنتوم، معکوس،شرکت های پذیرفته شده، بورس اوراق بهادار تهران]

[کلیدواژه ها: رتبه بندی، شاخص های بنیادی، مطلوبیت، سرمایه گذاری، ارزیابی نسبت تجمعی (ARAS)، یوتاستار(UTAASTAR)، بورس اوراق بهادار تهران.]

[کلیدواژه ها: طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، شباهت فازی، عدم اطمینان، اطلاعات ناقص]

[کلیدواژه ها: بازار بورس اوراق بهادار تهران ، کارایی در سطح ضعیف ، کارایی در سطح نیمه قوی، CAN SLIM ، اثر ضربه ای.]

[کلیدواژه ها: سواد مالی، تصمیمات سرمایه‌گذاری، بورس اوراق بهادار تهران، مالی رفتاری، مدل پنج عاملی شخصیت]

سودآورترین نمادها چقدر سود در مجامع تقسیم کردند؟

یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزشگذاری یک سهم علاوه بر بازده حاصل از تغیرات قیمتی نماد، میزان سود نقدی تقسیمی بین سهامداران است. گروه پتروشیمی ، معدنی و آهن و فولاد از جمله مهم ترین صنایع سودساز کشور هستند که با درصد تقسیم سود بالا همواره توجه سهامداران را در فصل مجامع به خود جلب می‌کنند. در ادامه درصد تقسیم سود برخی نماد های مطرح بازار سرمایه بررسی شده است.

اقتصادآنلاین _فاطمه حیدری : با به پایان رسیدن سال مالی شرکت های مهم بورسی و انتشار گزارش های مالی سالانه مجامع و بنابر سیاست های شرکت بخشی از سود میان سهامداران تقسیم می‌شود. برخی شرکت های فعال در بازار سرمایه ایران که سال مالی اکثر آن ها پایان اسفند 1400 بوده است به ازای هر سهم سودی بالغ بر دو یا سه هزارتومان کسب کرده اند. معیار طبقه بندی جدول زیر شرکت هایی با بالاترین میزان سود هر سهم در سال مالی منتهی به 12/1400 هستند.

طبقه بندی جدول طبق سود هر سهم سال 1400 و مبالغ به تومان است . با توجه به فصل مجامع شرکتهای بورسی ، نمادهایی را بررسی کرده ایم که بیشترین سودسازی اسمی و تقسیم سود را طی سال گذشته و امسال بین سهامداران خود داشته اند. جدول زیر مقدار سود و تقسیم سود در مجمع هر نماد را به تفکیک بیان میکند.

(درباره نماد جم پیلن تقسیم سود در سال ۱۴۰۰ بیش از مقدار سودسازی بوده و مشابه همین نیز برای نماد نوری در سال ۱۳۹۹ اتفاق افتاده که بدلیل این است که در مجمع تصمیم گرفته شده تا مقداری از سودهای انباشه سال قبل هم بین سهامداران تقسیم گردد)

میزان تقسیم سود سال ۱۴۰۰ برخی نماد های جدول فوق به شرح زیر است:
- فنورد ۷۷درصد
- جم پیلن ۱۰۲ درصد
- شبصیر ۹۰درصد
- خراسان ۷۹ درصد
- شغدیر ۹۰ درصد
- آریا ۹۶ درصد

یکی از نکات مهم در نحوه نگاه فوق در نظر گرفتن میزان سود دریافت شده به نسبت قیمت پرداختی برای خرید سهم است. ازآن جهت که میزان سود دریافتی با قیمت سهم نسبت مناسبی داشته باشد و احتمال تکرار سود وجود داشته باشد.

براین اساس در سال ۱۴۰۰ تاکنون دو نماد جم پیلن و فنورد به ترتیب ۲۴۷۵ و ۲۵۰۰ تومان، بیشترین تقسیم سود را داشته اند.نمادهایی که در سال ۱۴۰۰ تقسیم سود نکرده اند تا کنون مجامع خود را تشکیل نداده که اکثرا در تیرماه برگزار می شود.

همچنین در بین تمام نمادهایی که طی سال منتهی به پایان سال ۱۴۰۰ بیشترین سود را ساخته اند، فپنتا با ۴۶۲۸ تومان،فنورد ۳۲۵۸ تومان و شاوان با ۲۸۱۳،سه نماد با بیشترین سود به ازای هر سهم هستند.

پرسودترین سبدهای بورس ۹۹ را بشناسید

دنیای اقتصاد نوشت: بورس تهران از ابتدای سال‌جاری وارد یک روند صعودی غیرقابل باور شده است. به‌طوری که هر روز شاهد ثبت رکوردهایی باورنکردنی و فتح قله‌های جدید در بازار سهام هستیم.

در همین راستا آخرین روز کاری هفته گذشته هم دماسنج اصلی بورس تهران ۳۲ هزار و ۱۴۹ واحد دیگر رشد کرد تا شاهد رسیدن این نماگر به ارتفاع ۸۷۸ هزار واحدی باشیم. حالا دیگر برای دست یافتن به شاخص یک میلیونی که تا همین چند وقت پیش چیزی شبیه به یک شوخی بود، کمتر از ۱۴ درصد رشد نیاز است.

بد نیست که خاطر نشان کنیم با رشد بیش از ۸/ ۳ درصدی نماگر اصلی بازار سهام طی روز چهارشنبه، بازدهی هفتگی بورس تهران در هفته گذشته به عدد بی‌سابقه و البته عجیب ۴/ ۱۸ درصدی رسید. به عبارتی دیگر طی هفته قبل سرمایه‌گذاری در بورس به‌طور متوسط روزانه بیش از ۴/ ۳ درصد سودآوری داشته است. البته در عمل بسیاری از سهامداران به سودهای کمتری از این عدد دست یافته‌اند که با بررسی کل نمادهای بازار سهام به‌نظر می‌رسد علت این عقب افتادن جمعی از رشد شاخص کل، جهش عمده‌ این نماگر به‌واسطه رشد قیمتی بالای چند نماد بزرگ بازار سهام است. شاهد این مدعا هم جا ماندن میزان رشد نماگر هموزن (با اثرپذیری یکسان از تمام نمادها) و شاخص کل فرابورس از دماسنج اصلی بورس تهران است.

روز چهارشنبه بورس تهران برای هجدهمین جلسه معاملاتی پیاپی در مدار صعودی قرار داشت. با رشد بیش از ۸/ ۳ درصدی شاخص کل، بازدهی بورس تهران از ابتدای سال‌جاری و طی تنها ۲۵ روز کاری به رقم بی‌سابقه ۲/ ۷۱ درصدی رسید. اما نماگر هموزن باز هم در رشد روزانه عقب ماند و چهارشنبه ۳/ ۳ درصد به ارتفاع خود افزود تا رشد این نماگر از ابتدای سال به رقم ۳/ ۶۱ درصد برسد. اما در فرابورس ‌به‌رغم صعود بی‌سابقه شاخص کل مقدار بازدهی از بورس عقب افتاده و با وجود رشد ۵/ ۳ شاخص کل این بازار در معاملات روز چهارشنبه بازدهی آن از ابتدای سال به ۵۶ درصد رسید. به این ترتیب طی ۲۵ روز کاری گذشته شتاب رشد شاخص کل بورس تهران که با توجه به وزن‌دار بودن اثر بالایی از نمادهای بزرگ می‌پذیرد، ۱۶ درصد از نماگر هموزن و حدود ۲۷ درصد از شاخص کل فرابورس ایران بیشتر بوده است.

بازندگان و برندگان سریع‌ترین جهش تاریخ بورس

همان‌طور که در بالاتر اشاره شد، رشد بیش از ۷۱ درصدی شاخص کل از ابتدای سال لزوما بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه به معنی کسب چنین سودی توسط تمام سهامداران نیست و در عمل بسیاری از بورس‌بازان به چنین سودهای شگفت‌انگیزی دست نیافته‌اند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که از ۵۵۳ نمادی که در معاملات آخرین روز هفته گذشته در مجموع بورس، فرابورس و بازار پایه فعال بودند تنها ۱۵۷ نماد رشدی برابر یا بیشتر از شاخص کل بورس داشتند و در سمت مقابل ۳۹۶ نماد معادل ۲/ ۷۲ درصد از کل نمادهای سهامی فعال در بازار سرمایه در رقابت با شاخص کل جا ماندند. از این بین ۱۶ نماد نیز طی این‌مدت به سهامداران خود زیان وارد کرده‌اند یا سودی نرسانده‌اند که خود اتفاقی جالب‌توجه در چنین بازاری است. نکته جالب توجه این است که نمادهایی که کمترین بازدهی را در سال‌جدید داشته‌اند، نمادهایی بوده‌اند که در سال ۹۸ اغلب بازدهی‌های چند صد درصدی داشته‌اند و گاه تا ۱۰ برابر هم رشد کرده‌اند. در سمت مقابل اما بسیاری از نمادهایی که طی این‌مدت رشدی بیش از شاخص کل را ثبت کرده‌اند، نمادهایی هستند که در سال گذشته بورس‌بازان اقبال چندانی به آنها نشان نمی‌دادند. به عبارتی دیگر شاهد اقبال گسترده سهامداران به جاماندگان سال ۹۸ هستیم. جاماندگانی که حالا به این واسطه تبدیل به پیشران‌های شاخص سهام در سال ۹۹ شده‌اند.

در این بین حضور نمادهای بزرگ بورس تهران هم در سطوح بالای این فهرست جالب توجه است. به‌عنوان مثال در صنعت شیمیایی «تاپیکو» در ۲۵ روز کاری گذشته بیش از ۱۱۵ درصد بازدهی داشته و ارزش بازار «فارس» به‌عنوان بزرگ‌ترین نماد بازار سرمایه هم با رشد ۹۹ درصدی تقریبا دو برابر شده است. در گروه فلزات اساسی هم «کاوه» ۵/ ۸۸ درصد، «فولاد» به‌عنوان دومین نماد بزرگ بازار سهام بیش از ۸۷ درصد و دیگر نماد بزرگ این صنعت یعنی «فملی» هم حدود ۷۴ درصد رشد داشته است. «ثفارس» با رشد بیش از ۱۶۷ درصدی بیشترین بازدهی در سال ۹۹ را داشته است و در جایگاه‌های بعدی هم «وبانک»، «خبهمن»، «تبرک» و «وسدید» با رشدهای بیش از ۱۵۰ درصدی قرار گرفته‌اند.

در سمت مقابل جدول اما اغلب نمادهای بازار پایه‌ای به چشم می‌خورند. به‌نظر می‌رسد از طرفی رشدهای عجیب این دسته از نمادها طی سال ۹۸ و از جهتی دیگر دامنه نوسان محدودتر آنها منجر به ایجاد فشار فروش گسترده در بسیاری از این دسته نمادها شده است. در جدول نمادها با کمترین بازدهی «معیار» با بازدهی منفی ۳/ ۱۲ درصدی در صدر قرار گرفته و بعد از آن «غگل»، «جهرم»، «بایکا» و «دهدشت» دیگر نمادهایی هستند که بیشترین زیان را به سهامداران خود وارد کرده‌اند.

تداوم هجوم به بازار سهام

این روزها تمام فعالان بازار عقیده دارند که بخش عمده‌ای از رشدهای پرشتاب بازار سهام نه به علت ارزندگی سهام از نظر بنیادی بلکه به‌دلیل نقدینگی عظیمی است که در مسیر بورس تهران قرار گرفته است. در همین راستا هر روزه شاهد ثبت رکوردهای جدید در ارزش معاملات، ارزش صف‌های خرید و تعداد مشارکت‌کنندگان در عرضه‌های اولیه هستیم. این آمارها نشان‌دهنده هجوم مردم به بازار سرمایه و میل شدید آنها برای خرید سهام است. در همین راستا طی هفته گذشته در مجموع شاهد دادوستد ۴۲ هزار و ۸۸۰ میلیارد تومان سهام در بورس تهران بودیم که از این رقم حدود ۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سهم معاملات روز چهارشنبه بود. در همین راستا طی پنج روز کاری هفته قبل ارزش معاملات خرد (بدون احتساب معاملات بلوک و اوراق) فرابورس ایران هم به بیش از ۲۱ هزار و ۳۴۰ میلیارد تومان رسید تا شاهد رسیدن ارزش معاملات بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه خرد کل بازار سهام به عدد تقریبی ۶۴ هزار و ۲۲۰ میلیارد تومانی باشیم. چنین اقبالی به بورس تهران درحالی رقم می‌خورد که دیگر بازارهای موازی از جمله مسکن، ارز و سکه اغلب با رکودهای سنگینی مواجه بوده و بعضا در مدار نزولی حرکت کردند. به‌عنوان مثال درحالی طی هفته گذشته در بازار سهام به‌طور متوسط روزانه ۱۲ هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان معامله انجام می‌شد که بررسی‌ها نشان از آن دارد که کل ارزش معاملات مسکن در تهران طی ماه اول سال رقمی بسیار کمتر از ارزش معاملات یک روز بازار سهام بوده است.

در این بین بخش عمده‌ای از این حجم عظیم معاملات توسط بورس‌بازان حقیقی انجام می‌شود. به‌طوری‌که این دسته از معامله‌گران طی هفته گذشته هم خریدار باقی ماندند و مالکیت حدود ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان سهام را به پرتفوی خود افزودند که از این رقم بیش از ۱۴۸۰ میلیارد تومان سهم معاملات روز چهارشنبه بود. به این ترتیب در تمام ۲۵ جلسه معاملاتی از ابتدای سال ۹۹ بورس‌بازان حقیقی خریدار بودند و در مجموع خالص خرید ۱۷ هزار و ۵۸۹ میلیارد تومانی را ثبت کردند. طی هفته گذشته بیشترین اقبال حقیقی‌ها به صنایع فرآورده‌های نفتی، محصولات شیمیایی و ساخت خودرو و قطعات به‌واسطه بازگشایی و خریدهای سنگین در نماد «خگستر» بود.

آخرین روز هفته گذشته با یک عرضه اولیه دیگر در بازار دوم فرابورس ایران همراه شد. در عرضه اولیه نماد کوچک «غگیلا»، ۴۰ میلیون سهم با قیمت هر سهم ۱۲۵۱ تومان بین متقاضیان توزیع شد. طی این روز بار دیگر رکورد تعداد مشارکت‌کنندگان با رسیدن به بیش از ۲ میلیون و ۳۵۷ هزار نفر شکسته شد تا شاهد ثبت رکوردی جدید در این زمینه باشیم. به این ترتیب در عرضه اولیه شیر پاستوریزه پگاه گیلان به هر کد معاملاتی حداکثر ۱۵ سهم معادل ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان نقدینگی تخصیص یافت.

آزادسازی «عدالت»

سه‌شنبه شب هفته گذشته مقام معظم رهبری با صدور ابلاغیه‌ای ضمن موافقت با درخواست ریاست جمهوری برای آزادسازی سهام عدالت، بر انجام اقدامات لازم از سوی دولت در راستای بهره‌مندی هر چه سریع‌تر مردم از منافع سهام خود تاکید فرمودند. به این ترتیب با آزادسازی سهام عدالت، شاهد کامل‌تر شدن زنجیره اتفاقات مهم و بنیادی در بورس تهران طی سال ۹۹ خواهیم بود. درحال‌حاضر ارزش بازار کل بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس در مجموع رقمی نزدیک به ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان است. در صورتی که متوسط سهام شناور کل بازار سهام را حدود ۲۰ درصد در نظر بگیریم، کل ارزش بازار سهام قابل معامله در بازار سرمایه به عددی حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. به گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی درحال حاضر ارزش سهام عدالت به رقمی درحدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب با آزادسازی سهام عدالت پس از ۱۴ سال، عمق بازار سهام کشور می‌تواند حدود ۳۸ درصد افزایش یابد. در کنار سهام عدالت، در سال‌جاری شاهد عرضه‌های بزرگ سهام دولت در قالب صندوق‌های قابل معامله ETF نیز خواهیم بود تا شاهد افزایش بیش از پیش عمق بازار سهام باشیم.

البته در صورت عدم مدیریت مناسب نحوه این آزادسازی‌ها ممکن است شاهد فشار فروشی بسیار سنگین در بازار سهام باشیم که در همین راستا رئیس سازمان خصوصی‌سازی در مورد نحوه خرید و فروش سهام عدالت، یادآور شد: باید شورای‌عالی بورس تصمیم بگیرد ولی کسی که در معاملات ثانویه وارد شود محدودیت‌هایی در خرید و فروش دارد. افرادی که غیرمستقیم وارد می‌شوند، اما فقط دغدغه مدیریت را دارند و شرکت سرمایه‌گذاری استان بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه کارهای مربوط به معاملات داخل بورس را انجام می‌دهد و همچنین قرار است مشوق‌هایی نیز در نظر گرفته شود. به‌طور مثال محدودیت‌هایی از جمله اینکه چنانچه یک فرد دارنده ۳۰ میلیون سهم از پرتفوی سهام عدالت است، تنها ۲۰ درصد از این سبد را قادر باشد ظرف ۶ ماه بفروشد. به این ترتیب فشار فروش نیز بر بازار سرمایه وارد نخواهد شد و مسیر بورس دچار نوسان نمی‌شود. البته مجدد تاکید می‌شود که تمامی این موارد به نظر شورای‌عالی بورس بستگی دارد.

بورس و فرابورس چه تفاوت هایی باهم دارند؟

بورس و فرابورس دو مورد از انواع بازارهای بورس فعال در ایران هستند. در بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت‌های بورس و فرابورس بپردازیم. هم‌چنین قوانین بورس و فرابورس را بررسی خواهیم کرد و به این سوال پاسخ خواهیم داد که بورس بهتر است یا فرابورس؟

بورس و فرابورس چه تفاوت‌هایی دارند؟

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است. در این بازار دسته‌ای از ابزارهای مالی مثل سهام شرکت‌ها و واحدهای تولیدی تجاری و خدماتی، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرد. فرابورس (OTC) شکل تسهیل شده‌ای از بورس است. در فرابورس امکان عرضه سهام به شرکت‌هایی که اعتبار، سرمایه، سودآوری یا شفافیت کمتری دارند، داده می‌شود. بورس و فرابورس از جهت‌های زیر باهم تفاوت دارند:

پذیرش

شرکت‌ها برای اینکه بتوانند سهام خود را در بورس عرضه کنند، می‌بایست معیارهای سازمان بورس را داشته باشند. معیارهای از قبیل: حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، عدم وجود زیان انباشته، سودآوری، سابقه فعالیت، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، حداقل تعداد سهامداران و…

هدف از در نظر گرفتن این معیارها اعطای مجوز فعالیت به شرکت‌های معتبر، خوشنام، صاحب سرمایه کلان، بزرگ و سودآور است. تا از بروز زیان‌های احتمالی، رکود، افت شاخص و خدشه‌دار شدن اعتماد سرمایه‌گذاران جلوگیری شود. شرکت‌ها نمی‌توانند در بورس پذیرفته شوند مگر اینکه در چارچوب ضوابط بورس باشند.

اما پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر است. در فرابورس ضوابط و ملاک‌ها به گونه‌ای تسهیل شده تا شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس را ندارند، از فرصت انتشار اوراق بهادار و تامین مالی از این طریق جا نمانند. به طور مثال یکی از شروط پذیرفته شدن شرکت‌ها در تابلوی اصلی بازار بورس، داشتن حداقل 100 میلیارد سرمایه است. شرکتی که یک میلیارد تومان سرمایه دارد نمی‌تواند در بورس پذیرش بگیرد. اما این شرکت با توجه به قوانین تسهیل شده فرابورس می‌تواند در این بازار پذیرفته شود.

سابقه فعالیت

بورس اوراق بهادار از سال 1345 آغاز به فعالیت کرد. این بورس اولین و قدیمی‌ترین بورس ایران است که فعالیت خود را با انجام معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدن آغاز کرد.

هرچند که شکل گذشته آن بسیار متفاوت‌تر از شکل امروزی آن بوده است اما؛ امروزه بورس اوراق بهادار تهران مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش بازار سرمایه است. براساس قانون بازار اوراق بهادار (مصوب 9 مهر 1384)، بحث تاسیس و راه‌اندازی بازارهای خارج از بورس مطرح شد. چهار سال بعد، فرابورس از 6 مهر 1388 فعالیت خود را آغاز کرد.

ساختار

بورس اوراق بهادار از دو بخش بازار اول و بازار دوم تشکیل شده است. سازمان بورس سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس برخی معیارها به این دو دسته تقسیم می‌کند. معیارهایی مثل: حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، عدم وجود زیان انباشته، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، تعداد سهامداران و…

فرابورس متشکل از شش بازار است. بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME) و بازار پایه. اصلی‌ترین تفاوت این بازارها از جهت ضوابط پذیرش شرکت‌ها است. شرایط و قوانین لازم برای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر از شرایط لازم برای پذیرش در بورس است. به همین ترتیب شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس راحت‌تر از بازار اول و در بازار سوم راحت‌تر از بازار دوم است.

سهام شرکت‌های سهامی عامی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌ یک از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، در بازار پایه منتشر می‌شود.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار پایه به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. شرکت هایی که قصد پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را ندارند؛ اما چون مایل به انتشار اوراق هستند و انتشار اوراق بدون کسب مجوز از سوی سازمان بورس ممکن نیست، این شرکت‌ها وارد بازار پایه می‌شوند.
2. شرکت‌هایی که در گذشته در بورس یا فرابورس پذیرفته شده‌اند اما بنا به دلایلی تنزل پیدا کرده‌اند. (صلاحیت پذیرش در بورس را از دست داده اند)
3. شرکت‌هایی که سازمان آن‌ها را ثبت کرده است اما نه در رده شرکت‌های پذیرفته شده در بورس قرار می‌گیرند نه در بازارهای فرابورس.

بازار پایه به سه دسته زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی می‌شود. این بازارها براساس شرایط پذیرش، دامنه نوسان و قیمت سهام باهم تفاوت دارند.

شفافیت اطلاعلاتی

کاهش ضوابط پذیرش شرکت‌ها، بیشتر بودن دامنه نوسان، معامله برحسب نظر طرفین قرارداد، تسهیل مقررات و کاهش نظارت در فرابورس باعث شده تا شفافیت اطلاعاتی بازار فرابورس کمتر از بورس شود. این در حالی است که کنترل و نظارت بیشتری بر عملکرد مالی، گزارشات، حسابرسی، افشای اطلاعات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اعمال گردد. به خصوص الزامی که از سوی سازمان بر ارائه صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی اعمال می‌شود. این اعمال باعث شده تا افشای اطلاعات به خوبی صورت بگیرد.

ریسک

شفافیت اطلاعاتی کمتر در فرابورس باعث شده تا ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از ریسک سرمایه‌گذاری در بورس باشد. همین مسئله باعث می‌شود تا فرابورس برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز و محافظه کار ایده‌آل به نظر نیاید.

دامنه نوسان

دامنه نوسان قیمت بورس اوراق بهادار تهران مثبت و منفی ۵ درصد است. پیش‌تر اختلاف دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی یک درصد بود. طبق گفته مدیر عملیات بازار فرابورس ایران از تاریخ ۲۵ بهمن ماه 1399، دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی سهام در بازار اول و دوم فرابورس ایران به صورت نامتقارن به مثبت ۶ درصد و منفی ۲ درصد تغییر پیدا کرده است. این در حالی است که دامنه نوسان هریک از تابلوهای بازار پایه بایکدیگر متفاوت است.

دامنه نوسان قیمت سهام شرکت های تابلو زرد بازار پایه مثبت ۳ درصد و منفی ۲ درصد در روز است. در تابلوی نارنجی دامنه نوسان مثبت و منفی 2 و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است.

جدول شرایط پذیرش در بورس و فرابورس

تفاوت عرضه اولیه بورس و فرابورس

به عرضه سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار سهام، عرضه اولیه می‌گوییم. اما آیا عرضه اولیه سهام در بورس با عرضه اولیه در فرابورس تفاوت دارد؟ در پاسخ می‌گوییم سرمایه‌گذاری به روش عرضه اولیه در بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه هر دو بازار یک شکل است و تفاوتی ندارد. تنها تفاوت عرضه اولیه بازار بورس و فرابورس، در شرکت‌های ناشر سهام است.

شرکت‌هایی که سهام خود را برای اولین بار در بورس عرضه می‌کنند مورد پذیرش این بازار قرار گرفته‌اند. چارچوب‌ها و ضوابط بورس برای پذیرش شرکت‌ها باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاری در سهام بازار بورس ریسک کمتری نسبت به فرابورس داشته باشد. شرکت‌هایی که سهام خود را برای اولین بار در فرابورس عرضه می‌کنند شرایط پذیرش در بورس را ندارند و سرمایه‌گذاری در آن ها ریسک بیشتری دارد.

بورس برای سرمایه‌گذاری بهتر است یا فرابورس؟

بورس و فرابورس از لحاظ ساعت کاری بازار، شیوه معاملاتی، سامانه خرید و فروش، عضویت و شروع سرمایه گذاری مشابه یکدیگر هستند.

هم بورس و هم فرابورس هر دو تحت نظارت سازمان بورس هستند. از سوی دیگر تمامی مزایایی که شرکت‌ها به ازای پذیرش در سازمان بورس به دست می‌آورند، در اختیار شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس هم قرار می‌گیرد. پس بورس و فرابورس از این بابت هم فرقی با یکدیگر ندارند.

سهام شاخص ساز بورس ; تعریف + 30 نماد شاخص ساز بورس ایران

در این مقاله سعی کردیم به صورت جامع و کامل به تعریف شاخص‌ ساز بپردازیم و بررسی کنیم که کدام سهم های موجود در بازار شاخص بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه ساز هستند و در ادامه جدولی از 30 شرکت بزرگ شاخص ساز بورسی آورده شده است.

سهام شاخص‌ ساز چیست برای برخوردار شدن یک سرمایه‌گذاری موفق با کسب بیشترین میزان بازدهی و همچنین به حداقل رساندن میزان ضرر و کاهش ریسک به کوچک‌ترین میزان خود در بازار بورس، نیازمند کسب دانش و تخصص و همین طور کسب داده درباره بعضی از پارامترها هستیم.

لازم است به اطلاعاتی نظیر ارزش معاملات و حجم معاملات، قیمت‌های جهانی و تغییرات نرخ ارز، میزان ورود و خروج سهام داران حقیقی و حقوقی از سهام، شناخت سهم‌های بنیادی و بزرگ، شناخت شرکت‌های بزرگ بورسی، پارامترهایی که به صورت روزانه تحت تاثیر معاملات قرار دارند و. برسیم.

هدف صدای بورس در این مقاله شناسایی سهام‌های شاخص‌ ساز بورس است، به عبارت دیگر بررسی این که منظورمان از سهام شاخص‌ ساز چیست و این سهام‌ها کدام سهام های موجود در بازارند؟

سهام شاخص ساز بورس کدامند؟

پیش از پاسخ به سوال مطرح شده بایستی تا تعریفی از خود "شاخص" در نظر داشته باشیم. شاخص در اصل عددی است که میانگین ارزش مجموعه‌ای از اقلام در ارتباط با همدیگر را بر طبق درصدی از همان میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ اظهار می‌نماید. حال در معاملات بازار بورس اوراق بهادار به این خاطر که دارایی اصلی در جهت داد و ستد "سهام" است؛ به همین خاطر قیمت سهام تحت عنوان متغیر اصلی بیان می‌شود.

توجه بکنید که بر طبق این اساس، انواع مختلف شاخص‌های بورس تعریف می‌شوند، به تعبیر دیگر در بازار بورس چند نوع شاخص داریم. هم اکنون درباره سهام شاخص‌ ساز بایستی بگوییم شرکت‌های بزرگ بازار بورس به طور عمومی تحت عنوان سهام شاخص‌ ساز شناخته می‌شوند. از آن جایی که ارزش معاملات و ارزش بازار این شرکت‌ها بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک بازار بورس است، به همین خاطر تاثیرگذاری هر یک از این شرکت‌ها هم بر شاخص کل به مراتب بسیار بیشتر از شرکت‌های کوچک می‌شود.

در بازار بورس و اوراق بهادار تهران 8 نوع شاخص مهم وجود دارد که از جایگاه تحلیلی بسیار زیادی نزد سرمایه‌گذاران برخوردار هستند. این شاخص‌ها در بر گیرنده: شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30شرکت بزرگ. به این جهت که هدف ما در این مطلب ذکر سهام شاخص ساز در بازار است، تنها به تعریف " شاخص کل" در بازار سهام اشاره میکنیم.

شاخص کل قیمت چیست؟

شاخص در اصل نماگری است که بازدهی یا سطح عمومی قیمت را برای گروه یا کل سهام نمایان می‌ کند. به همین خاطر "شاخص کل" قیمت بیان کننده سطح عمومی قیمت تمامی سهام‌های موجود در بازار بورس و اوراق بهادار است.

نکته اصلی که می‌بایستی به آن توجه داشت و در خصوص شاخص کل در نظر گرفته شود، این موضوع است که شاخص کل در بازار بورس، معیاری است که تحت تاثیر یک سری از فاکتورها دستخوش تغییرات می‌ شود یا به عبارت بهتر عواملی باعث افزایش و کاهش عدد شاخص کل می‌شوند. این عوامل به شرح زیر است:

• هنگامی که شرکت‌ ها از محل آورده نقدی سهامداران افزایش سرمایه می‌دهند، شاخص کل به نوعی تعدیل می‌ شود.
• هنگامی که تعداد شرکت‌ ها در بورس زیاد یا کم می‌ گردد، شاخص کل مورد تعدیل واقع می‌ شود.
• زمانی که سهمی به دلیل برگزاری مجامع یا شفاف‌ سازی بسته می‌ گردد، قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی آن سهم تحت عنوان مبنای قیمتی آن سهم در شاخص ایجاد می‌ شود.

از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌های گوناگون متاثر است، به همین خاطر شرکتی هر مقدار بزرگ‌تر و تعداد سهامش زیادتر باشد، نسبت به سایر شرکت‌ها، تغییرات زیادتری را در شاخص کل تشکیل می‌دهد. مثلاً فرض نمایید روند بازار نزولی است اما به این خاطر که 3 تا 5 سهم بزرگ بازار صعود چشمگیر و سنگین داشته‌اند، شاخص کل رشد حائز اهمیتی را ثبت می‌نماید.

سازمان بورس و اوراق بهادار سهام پذیرش شده در بازار بورس را بر طبق میزان نقدشوندگی، تعداد سهام، وضعیت سودآوری، درصد شناوری سهام و … در دو بازار اول و دوم تقسیم‌بندی می‌کند. شاخص قیمت کل هم اغلب برای سهام پذیرفته‌شده در هر نوع از این بازارها به صورت کاملاً تفکیک شده محاسبه می‌شود و از آن تحت عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می‌شود.

حال که اطلاع داریم شاخص کل چیست و تحت تاثیر چه فاکتورهایی قرار دارد، به عبارت دیگر به سهام شاخص ساز بپردازیم و بیان کنیم سهام های شاخص ساز بورس و اوراق بهادار ایران کدام‌ها هستند؟

منظور از سهام شاخص‌ ساز چیست؟

یکی از استراتژی‌ هایی که همیشه بین معامله‌گران گوناگون مورد بحث است، کوچکی و بزرگی شرکت‌ هاست. سهام شرکت‌های بزرگ به آسانی این توانایی را دارد تا شاخص کل را تحث تاثیرشان قرار بدهند. از سوی شرکت‌های بزرگ بازار تعداد معاملات زیادتر و نقدشوندگی بیشتری هم دارند. اکنون منظور از سهام‌های شاخص‌ ساز اغلب سهام‌ هایی هستند که بازدهی منفی یا مثبت آن‌ها زیادترین تاثیر را بر روی شاخص کل دارد، در اصل نزول یا صعود سنگین سهام شاخص‌ ساز، به تغییرات حایز اهمیت شاخص کل منجر می‌گردد. اگر درباره بازدهی واقعی در بورس به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله ی "بازدهی بورس یعنی چه" را به شما پیشنهاد می کنیم.

سهام‌های شاخص‌ ساز را سهام شرکت‌های بزرگ جا گرفته در بورس و اوراق بهادار تشکیل می دهند، سهامی که زیادترین تعداد سهام و بالاترین ارزش بازار و زیادترین ارزش معاملات را به خودش اختصاص داده‌ است. شرکت‌های بزرگ بورس اغلب مواقع تحت عنوان سهام شاخص‌ ساز شناسایی می‌شود. از آنجایی که ارزش معاملات و ارزش بازار این شرکت‌ها خیلی زیاد از شرکت‌های کوچک است، به همین خاطر تاثیرگذاری هر یک از این شرکت‌ها هم بر شاخص کل به وفور بسیار زیادتر از شرکت‌های کوچک خواهد بود.

تحت عنوان مثال در تاریخ 11 مرداد، سهمی نظیر بکاب با وجود صف خرید بودن، تنها 0/31 واحد بر شاخص کل تاثیر می‌ذارد اما در برابر آن سهمی نظیر شستا، 5301 واحد در رشد شاخص موثر بود.

جدول 30 سهام شاخص ساز بازار

همان طور که بیان شد شاخص کل بازار بورس و اوراق بهادار تحث تاثیر و تغییرات سهام شاخص‌ ساز و بزرگ و همین طور متناسب با روند صعودی یا نزولی این سهم‌ها، افت و صعودهای حایز اهمیتی را تجربه می کند. در ادامه این بخش به بزرگ‌ترین شرکت‌های بورسی و به عبارتی سهام شاخص‌ ساز خواهیم پرداخت.

1. فولاد با ارزش بازار 4,315,850 میلیارد ریال
2. شستا با ارزش بازار 4,180,800 میلیارد ریال
3. فارس با ارزش بازار 4,038,090 میلیارد ریال
4. فملی با ارزش بازار 3,366,480 میلیارد ریال
5. شپنا با ارزش بازار 2,490,840 میلیارد ریال
6. شتران با ارزش بازار 2,222,440 میلیارد ریال
7. خودرو با ارزش بازار 2,120,642 میلیارد ریال
8. حکشتی با ارزش بازار 1,651,927 میلیارد ریال
9. تاپیکو با ارزش بازار 1,654,450 میلیارد ریا
10. شبندر با ارزش بازار 1,541,693 میلیارد ریال

ارزش بازار Market Cap بهای روز جاری یک شرکت را بیان می‌کند و از حاصل ضرب تعداد کل سهام یک شرکت در قیمت پایانی حاصل می‌شود. این ارزش بازار با پایین آمدن و بالا رفتن قیمت سهام تغییر می‌نماید. مارکت کپ معین می‌کند که اگر همین امروز قصد خرید این شرکت را به صورت یک جا دارید چه بهایی را می‌بایستی بپردازید.

مارکت کپ منجر می‌گردد شرکت‌ هایی که ارزش بازار بسیار زیادی دارند، تاثیر زیادی هم بر روی شاخص کل بازار بورس و اوراق بهادار بگذارند. به این معنا بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه که اگر ارزش بازار شرکتی زیادتر از سایرین در این حیطه باشد، کاهش یا رشد ارزش آن شرکت تاثیر خیلی زیادی بر روی رشد و همین طور کاهش شاخص کل خواهد داشت. به این گونه از شرکت‌ ها که ارزش بسیار زیادی در بازار بورس و اوراق بهادار کشور دارند شرکت‌های شاخص ساز اطلاق می‌گردد.

و در آخر.

در پایان این مقاله ضمن فهمیدن معنای شاخص‌ ساز و انواع گوناگون تعاریف در این باره، در جدول زیر 30 شرکت بزرگ شاخص ساز بورسی آورده شده است. مجموع ارزش این سی شرکت 3,151,085 میلیارد تومان می باشد که روی هم بررسی سه نماد برتر بازار سرمایه رفته 64.2 درصد از کل ارزش بازار بورس یعنی مبلغ 4,905,303 میلیارد تومان را تشکیلی می دهند و می توان گفت سمت و سوی شاخص کل بسیار وابسته به این نمادها می باشد و وضعیت و رصد این 30 نماد چشم انداز آینده بورس را روشن می سازد.