بازار کالاهای اساسی در تلاطم
بازار کالاهای اساسی همچنان به لحاظ قیمتی متلاطم است و همین موضوع کار دولت سیزدهم را سخت‌تر از گذشته می‌کند؛ به خصوص در روزهایی که مردم از دولت جدید انتظار دارند تا به تامین به موقع و با قیمت مناسب کالاهای مورد نیاز سبد معیشتی اقدام نماید.
به گزارش سرویس اقتصادی افق سرمایه، تامین به موقع کالاهای اساسی یکی از دغدغه‌های اساسی بسیاری از سیاستگذاران و تصمیم‌گیران کشور است؛ همان بازاری که این روزها، حال و روز خوشی ندارد و اگرچه به دلیل قدرت خرید پایین مردم، کاهش شدید تقاضا را تجربه می‌کند؛ اما باز هم افزایش قیمت را گاه به صورت هفتگی در برخی از کالاها نظاره‌گر است.
این، ثمره عدم برنامه‌ریزی و دغدغه‌مندی سیاستگذاران برای تامین به موقع کالاهای اساسی و تلاش برای کاهش قیمت است که هر روز خود را در قیمت و شرایط بازار یکی از کالاهای اساسی مورد نیاز مردم نشان می‌دهد.
خرید از فروشگاه تبدیل به یک تفریح لوکس شد
گشت و گذاری در فروشگاههای زنجیره‌ای و میادین میوه و تره بار که به محل‌هایی برای توزیع کالاهای اساسی با نرخ مناسب به شمار می‌روند هم به خوبی این موضوع را در ذهن تداعی می‌کند که قدرت خرید مردم کاهش یافته است و آنها به شدت با مضیقه مالی برای تامین مایحتاج خود مواجه هستند.
یکی از متصدیان فروشگاههای زنجیره‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید: مدتها است که بسیاری از مردم از حضور در فروشگاههای زنجیره‌ای تنها به ابزاری برای تفریح می‌نگرند که البته این کار هم اکنون به دلیل وضعیت بهم ریخته قیمتی از یک سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر، کم کم به یک تفریح لوکس تبدیل بازار از نظر کالاهای اساسی شده است.
وی می‌افزاید: در حال حاضر بر روی برخی اقلام کالایی عموما به صورت ماهانه یا در حالت خوشبینانه فصلی شاهد افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت هستیم؛ در حالیکه در برخی از اقلام سبد مصرفی خانوارها به خصوص اقلام پروتئینی، حتی با افزایش هفتگی قیمت هم مواجه شده‌ایم که این امر بسیاری از فروشگاهها را با چالش تامین کالا مواجه کرده است.
این متصدی فروشگاه زنجیره‌ای می‌گوید: ظرف یکسال گذشته، قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است و این وضعیت را می‌توان از سبدهای خالی که مصرفکنندگان و خریداران در میان قفسه‌های فروشگاه می‌چرخانند به خوبی دریافت.
اول وسواس در بررسی قیمت، بعد انتخاب و خرید
در عین حال، یکی از خریداران می‌گوید: قیمت بسیاری از کالاها به ویژه اقلام پروتئینی و گروه لبنیات با تغییرات هفتگی مواجه شده است؛ به نحوی که تولیدکنندگان با تغییر یک برچسب یا اضافه کردن به اصطلاح یک آپشن به کالاهایشان، قیمت را تا ۳۰ درصد هم بالا می‌برند؛ اگرچه باید به این نکته هم اشاره کرد که تولیدکنندگان نیز به دلیل اعمال سیاستهای پولی دولت و تورم لجام گسیخته‌ای که با آن ظرف ماههای گذشته مواجه بوده‌اند، قادر به مقاومت در مقابل تورم نیستند و مجبور می شوند که قیمت کالاهای خود را بالا برند تا بتوانند به تولید خود ادامه دهند؛ اما داستان هر چه باشد، قدرت خرید مردم بسیار کم است و به خوبی می‌توان دید که از تنوع کالاهای تولیدی ممکن است کم نشده باشد، اما در قفسه‌ها تعداد کالاهای عرضه شده دیگر مثل سابق پر و پیمان نیست؛ یعنی مردم استقبال و تقاضا نشان نمی‌دهند که عرضه هم بالا برود.
او می‌افزاید که برای خرید هر کالا دقت بسیار بالایی بر روی قیمت و حجم کالاها صورت می‌دهد تا حتی اگر با اختلاف قیمتی اندک هم بتواند، کالایی را انتخاب کند که ارزانتر است.
این خریدار به این نکته اشاره می‌کند که این وضعیت فروشگاههای زنجیره‌ای است که عمدتا اقشار با درآمد متوسط قادر به مراجعه به آن و خرید هستند؛ در غیر این صورت در سوپرمارکت‌ها و مغازه‌های عادی اوضاع به مراتب بدتر بوده و گاه خریدها به میزان مایحتاج روزانه صورت می‌گیرد.
استقبال کم از خرید اقلام پروتئینی
بررسی‌های میدانی نیز به خوبی این را نشان می‌دهد که فروشگاههای زنجیره‌ای بسیار کم‌رونق شده و به نظر می‌رسد که میزان فروش آنها نیز به مراتب کمتر از قبل شده باشد.
از سوی دیگر، قفسه اقلام پروتئینی کمتر از سایر بخش‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان برای اینکه بتوانند به لحاظ روانی، موضوع قیمت را برای مصرفکنندگان تسهیل کنند؛ اقدام به کاهش وزن موثر اقلام در بسته‌بندی کرده‌اند که حداقل بدون تغییر قیمت بتوانند، با کاهش وزن نرخ قبلی را ثابت نگاه دارند.
نکته حائز اهمیت، بی‌تفاوتی وزارتخانه‌های متولی و دستگاه های نظارتی به این حجم از کارشکنی سیاستگذاران بازار از نظر کالاهای اساسی در حوزه تنظیم بازار است؛ چراکه دیگر خبری از برگزاری جلسات تنظیم بازار در وزارت صنعت، معدن و تجارت و سیاستگذاری‌های به موقع و حساسیت‌های وزرای صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی در این حوزه نیست؛ چرا که سیاستهای قیمتگذاری و ورود سختگیرانه دولت به نرخگذاری برخی کالاهای تولیدی، حال و روز بازار برخی کالاها را به شدت نامیزان کرده و شرایط را برای حضور دلالان و واسطه‌هایی فراهم کرده است که تنها از این سیاستگذاری غلط دولت در حوزه قیمتگذاری بهره‌مند می‌شوند.
به همین دلیل است که نه تنها سیاستگذاری برای تولید به موقع و عرضه مکفی به بازار صورت نمی‌گیرد؛ بلکه واردات نیز در مخمصه سیاستگذاری‌های اشتباه بانک مرکزی در تامین و تخصیص ارز افتاده است و دیگر به عنوان یک مکمل قوی در تامین کالاهای مورد نیاز عمل نمی‌کند.
قیمت برخی کالاهای اساسی در فروشگاههای زنجیره‌ای
بررسی‌های میدانی حکایت از آن دارد که اگرچه در برخی فروشگاههای زنجیره‌ای به دلیل نوسانات قیمتی عرضه مرغ به شدت کاهش یافته و یا متوقف شده است، اما در برخی دیگر از فروشگاهها قیمت هر کیلوگرم سینه مرغ بدون پوست ۴۴ هزار و ۹۸۰ بازار از نظر کالاهای اساسی تومان است.
همچنین هر بسته تخم مرغ ۶ عددی ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان، تخم مرغ ۹ عددی ۱۷ هزار و ۹۰۰ تومان و تخم مرغ ۱۵ عددی ۲۹ هزار و ۸۰۰ تومان است.
از سوی دیگر، هر کیلوگرم گوشت قلوه گاه گوسفندی ۱۰۱ هزار و ۲۱۰ تومان، بسته ۵۰۰ گرمی گوشت گوسفندی قیمه‌ای ۱۱۰ هزار و ۸۱۰ تومان، بسته ۵۰۰ گرمی گوشت قیمه ای گوساله ۱۱۱ هزار و ۹۳۰ تومان، گوشت چرخ‌کرده یک کیلویی ۱۶۰ هزار و ۲۱۰ تومان، ران ممتاز گوسفندی یک کیلویی ۱۷۷ هزار و ۳۰۰ تومان، ران ممتاز گوساله یک کیلویی ۱۹۹ هزار و ۸۴۰ تومان است.
همچنین قیمت هر کیسه شیر ۸۰۰ میلی لیتری کم چرب ۶۱۸۰ تومان، شیر نیم چرب بطری یک لیتری ۷۵۰۰ تومان و شیر نیم چرب ۹۴۰ گرمی ۱۵ هزار و ۹۷۰ تومان است.
هر بسته ماست پرچرب ۵۰۰ گرمی ۷۲۰۰ تومان، ماست دبه کم چرب ۲۱ هزار و ۳۸۰ تومان و ماست همزده پرچرب ۲۲۰۰ گرمی ۳۶ هزار و ۵۸۰ تومان است.
هشدار احمد توکلی به رئیسی درباره کمبود کالاهای اساسی
کبنا ؛رئیس هیات مدیره دیده بان شفافیت و عدالت در نامه ای به رئیس جمهور هشدار داد: این مساله خطیر را حل کنید. بهتر است هر کاری را که در شرایط فشار، با دستپاچگی و بسیار پرهزینه می خواهید انجام دهید، امروز تدبیر فرمایید چرا که هزینه اش خیلی کمتر است.
الف نوشت: احمد توکلی رئیس هیات بازار از نظر کالاهای اساسی مدیره دیده بان شفافیت و عدالت در نامه ای به رئیس جمهور با رونوشت به تمام وزرا، معاونین و روسای دولت، نسبت به کمبود شدید تولید محصولات اساسی غذایی اعم از گندم، جو و دانه های روغنی در سال آینده به دلیل حذف یارانه کود کشاورزی، هشدار داد.
متن این نامه بدین شرح است:
برادر ارجمند جناب آقای رئیسی
رئیس جمهور محترم
با سلام و احترام
اهمیت امنیت غذایی بر کسی پوشیده نیست. تولید محصولات اساسی به ویژه غلات، حبوبات و محصولات صنعتی مانند پنبه، دانه های روغنی و چغندر قند، برای افزایش محصول، نیازمند کودهای شیمیایی به ویژه کودهای فسفاته و پتاسه هستند.
از سال ۱۳۴۶ تاکنون، کودهای شیمیایی همیشه با ارز دولتی وارد شده و قیمت یارانه ای داشته است. بهایی که کشاورز ایرانی برای همین کود می پرداخته، در تمام این سالها، نیمی از قیمت تمام شده مذکور بوده است. در کلیه کشورهای جهان نیز، به ویژه تولیدکنندگان اصلی محصولات اساسی کشاورزری، کود را به قیمت یارانه ای به کشاورزان می فروشند.
در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، افزایش تولید محصولات مذکور در چند دهه اخیر، کم نظیر بوده است. به طوریکه، بحمدالله تولید گندم ۵۶ درصد، برنج ۲۵ درصد و جو ۳۰ درصد، افزایش داشته اند. در تولید علوفه ذرت به خودکفایی رسیده ایم. گرچه تدابیر علمی ترویجی وزارت جهاد کشاورزی و تامین به موقع منابع مالی در معاونت رئیس جمهور در سازمان مدیریت در سال پیش، و برنامه ریزی، دراین موفقیت، نقش مؤثر داشت، اما اگر کود نبود، این توفیق بدست نمی آمد.
مشکل کود حل نشود قطعا با کمبود محصولات اساسی مواجه و مانند سال جاری اغلب کشورهای تولید کننده به دیگر کشورها غلات و محصولاتی نخواهند فروخت. ناامنی غذایی از سال ۲۰۱۸ در حال افزایش است. حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین، فراوانی و شدت فزاینده شوک‌های اقلیمی، درگیری‌های منطقه‌ای و همه‌گیری کرونا، همگی تلفات خود را می‌گرفتند، تولید و توزیع غذا را مختل می‌کردند و هزینه تغذیه مردم را بالا می‌بردند. قیمت‌های بالای مواد غذایی و انرژی به بحران هزینه‌های زندگی دامن زده است که احتمالاً فقر را افزایش داده و به رشد اقتصادی آسیب می‌زند و به طور بالقوه به بی‌ثباتی سیاسی دامن می‌زند.
با جنگ در اوکراین، وضعیت تغییری چشمگیرتر پیدا کرد. این امر قیمت مواد غذا و کود شیمیایی را همچنان افزایش داد - به واردکنندگان کود آسیب رساند و چندین کشور، ازجمله چین، را وادار کرد که محدودیت‌هایی بر صادرات خود وضع کنند. ماه مرداد سال جاری تورم غذا در کشور، به ۸۱ درصد رسید. این نرخ غیر قابل تحمل است. اگر به دلیل کمبود کود برای کشت پائیز، قیمت کالاهای اساسی بالاتر رود، بیم ناامنی غذا با عواقب بسیار سنگین، افزایش می یابد.
دیده بان مطلع شده است سازمان مدیریت با تبدیل ارز ترجیحی به ارز نیمایی در خرید کود، یارانه مورد نیاز را در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار نداد و به همین دلیل کود برای کشت پاییزه به اندازه کافی وجود ندارد. لذا پیش بینی می شود با کمبود شدید تولید محصولات اساسی به ویژه گندم، جو و دانه های روغنی در سال آینده مواجه شویم.
این مساله خطیر را حل کنید. بهتر است هر کاری را که در شرایط فشار، با دستپاچگی و بسیار پرهزینه می خواهید انجام دهید، امروز تدبیر فرمایید چرا که هزینه اش خیلی کمتر است.
چنبره دلالان بر بازار برنج / قیمت برنج ارزان می شود؟
با وجود خشکسالی و بازار از نظر کالاهای اساسی کاهش بارندگی در سال زراعی گذشته در کشورمان، میزان تولید برنج با افزایش قابل توجهی نسبت به سال گذشته روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد با برداشت مناسب این کالای اساسی در شمال کشور میزان تولید این محصول به 2 میلیون و 500 هزار تن رسیده است.
طبق آمار شش ماهه نخست سال جاری یک میلیون و 57 هزار تن برنج برای تنظیم بازار وارد کشور شده است
مصرف سرانه هر ایرانی 36 کیلوگرم است که در این صورت باید سالانه 3 میلیون و 60 تن برنج برای مصرف 85 میلیون ایرانی تأمین شود، این در حالی است که کارشناسان معتقدند42 کیلوگرم میزان مصرف سرانه درست برنج در کشورمان است که سالانه برای تأمین نیاز جمعیت کشور باید 3 میلیون و 570 هزار تن در کشور تأمین شود.
با این حال با توجه به تولید 2.5 میلیون تن برنج در کشورمان در سال‌جاری و واردات یک میلیون و 57 هزار تن از این کالای اساسی در 6 ماهه نخست سال قفسه فروشگاههای بزرگ و خرده‌فروشی‌ها پر از برنج است.
طبیعتاً این میزان واردات و تولید سبب تنظیم بازار این محصول خواهد شد و به نظر می‌رسد تا پایان سال شاهد نوسان قیمتی در بازار برنج نخواهیم بود، از طرف دیگر طی چند ماه اخیر با توجه به افزایش عرضه، قیمت این محصول با کاهش 20 درصدی روبه‌رو بوده است.
قیمت‌های فعلی در بازار برنج
مشاهدات بازار نشان می‌دهد هم اکنون قیمت برنج هندی از حدود ۴۰ هزار تومانی که تا چند ماه پیش‌عرضه می‌شد به ۳۲ تا حداکثر ۳۵ هزار تومان کاهش داشته باشد و برنج پاکستانی نیز که بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان قیمت داشت وارد فاز کاهش قیمت شود، برنج تایلندی و اروگوئه‌ای نیز به ترتیب با قیمت 18 و 16 هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.
با این حال به دلیل واردات یک میلیون و 57 هزار تن از این کالای اساسی، برنج در بازار با قیمت‌های پایین‌تری در بازار مصرف عرضه شود.
از طرف دیگر قیمت‌های برنج تولید داخل همانند طارم، دم سیاه و هاشمی 100 تا 110 هزارتومان عرضه می‌شود با این حال ارقام پرمحصول دیگر همانند شیرودی با قیمت کیلویی ۶۷ هزار تومان، فجر با قیمت کیلویی ۷۸ هزار تومان و ندا با قیمت کیلویی ۶۵ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.
چنبره دلالان بر بازار برنج
با وجود افزایش واردات برنج و تولید کافی این محصول اما همچنان از نظر مردم قیمت برنج در بازار بالا است، این در حالی است کشاورزان و تولیدکنندگان این کالای اساسی معتقدند از طرفی هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی از جمله برنج افزایش یافته و از طرف دیگر دلالان با حضور بر سر مزارع شالیکاری شمال کشور نبض بازار را به دست گرفته‌اند. افزایش نظارت‌ها توسط سازمان‌های متولی و خرید توافقی وزارت جهاد کشاورزی با قیمت مناسب می‌تواند به حذف دلالان از این بازار منجر شده یا تأثیر آنها را در تعیین قیمت بشدت کاهش دهد.
شیب نزولی قیمت برنج در کشور
با این حال با توجه به عرضه برنج برداشت شده از مزارع شمال و افزایش واردات انتظار می‌رود قیمت‌ها با کاهش روبه‌رو شود به طوری که در این خصوص رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: قیمت برنج اعلا در بازار هم اکنون 90 تا 110 هزار تومان است ولی انتظار می‌رود با افزایش تولید و واردات این محصول کاهش 20 درصدی را به خود ببیند. وی با بیان اینکه عرضه این محصول نسبت به تقاضا افزایش یافته است، افزود: هم اکنون قیمت برنج هندی و پاکستانی با کاهش 5 درصدی و برنج ایرانی با کاهش 15 درصدی در بازار روبه‌رو شده‌اند ولی انتظار داریم برنج داخلی 5 درصد دیگر نیز کاهش قیمت داشته باشد.
وضعیت تولید برنج در سال جاری
بنابر آمار اعلامی انجمن تولیدکنندگان برنج در سال ۹۹ به سبب شرایط مساعد اقلیمی ۲ میلیون و ۴۵۰ هزارتن برنج تولید شد با این حال در سال 1400 میزان تولید به یک میلیون و 800 هزار تن رسید که همین امر بازار داخل را با کمبود شدیدی روبه‌رو کرد. با این حال در یک سال اخیر در دولت سیزدهم میزان تولید بیش از 20 درصد افزایش یافت و به 2 میلیون و 500 هزار تن رسید به همین دلیل بازار این محصول در وضعیت فعلی در آرامش به سر می‌برد.
تولید به حدود 2 میلیون و 500 هزار تن رسید
وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در کشور را 2 میلیون و 500 هزار تن اعلام کرده است، بنابراین میزان تولید این کالای اساسی نسبت به سال گذشته افزایش 30 درصدی را به خود دیده است.
مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در سال‌جاری را فراتر از 2 میلیون و 400 هزار تن دانست و افزود: این حجم تولید نسبت به میانگین سالهای تولید نرمال حدود 20 درصد افزایش تولید دارد و نسبت به سال گذشته که میزان تولید کمتر از نرمال بوده است حدود 30 درصد افزایش تولید دارد.
جمیل علیزاده‌شایق، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج درخصوص وضعیت تولید این کالای اساسی می‌گوید: شرایط مناسب بارش در استان‌های شمالی، تأمین آب مورد نیاز برنج و انگیزه کشاورزان به دلیل گرانی محصول بازار از نظر کالاهای اساسی به کشت دوم، منجر به افزایش تولید محصول شده است. به گفته وی، برآورد‌ها حاکی از آن است که تولید برنج کشت اول و دوم به ۲ میلیون و 500 هزار تن برسد. علیزاده‌شایق تصریح کرد: امسال تولید بر خلاف آنچه تصور می‌شد در مازندران، گیلان و گلستان خوب بوده است؛ یعنی در شمال کشور بارندگی‌های مورد نیاز بارید و به این ترتیب تولید افزایش داشت. دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج افزود: با توجه به مناسب بودن وضعیت تولید،امسال در مجموع ۲میلیون و ۲۵۰ هزار تن تولید کل کشور بود.
وی تأکید کرد: از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی معتقد است کشت دوم هم حدود ۲۰۰ هزار تن به آن ۲میلیون و ۲۵۰ هزار تن اضافه کرده است. به این ترتیب ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن کشت اصلی و کشت دوم داشته‌ایم.
راهکارهای کاهش هزینه‌های تولید شالیکاران
از طرف دیگر راهکارهای زیادی برای کاهش هزینه‌های تولید برنج وجود دارد به طوری که وزارت جهاد کشاورزی با کاهش 45 درصدی نرخ خرید کود و سم به‌دنبال کاهش هزینه‌های کشاورزان است. ورود مکانیزاسیون و ماشین‌آلات کشاورزی نوین برای کشت و زرع برنج نیز می‌تواند در این امر مثمرثمر باشد به طوری که در این خصوص عنایت‌الله بیابانی، قائم مقام خانه کشاورز معتقد است که برای کاهش هزینه‌های تولید برنج باید ماشین‌آلات را جایگزین کنیم، به عبارت دیگر مکانیزاسیون باید دربخش برنج کاری چه در بخش نشا و چه در بخش برداشت به کمک کشاورزان بیاید چون یکی از هزینه‌های گزاف فعلی هزینه‌های کارگری است. با این حال به نظر می‌رسد برای افزایش سود کشاورزان و کاهش هزینه‌های تولید نیز آنها باید به سمت کشت ارقام پربازده بروند به طوری که با حمایت وزارت جهاد کشاورزی هم اکنون بسیاری از مزارع سه استان شمالی به زیر کشت این ارقام رفته است.
افزایش تولید ارقام پربازده برنج
ندا، فجر و شیرودی سه رقم برنج پربازده هستند که دولت از کشت آنها حمایت کرده و خرید توافقی آنها را در دستور کار خود قرار داده است. از طرف دیگر طبیعتاً با افزایش سطح زیر کشت برنج و تولید بیشتر این محصول، هزینه‌های کشاورزان به مراتب کاهش می‌یابد به همین منظور از سال گذشته تاکنون وزارت جهاد کشاورزی زهکشی اراضی شمال کشور را به اجرا در آورده است تا در سالهای آینده شاهد خودکفایی در تولید این محصول و افزایش سود کشاورزان باشیم.
افزایش تولید قیمت برنج را کاهش داد
با تولید ۲.۵ میلیون تن برنج در مزارع کشور قیمت این محصول ۲۰ درصد کاهش یافته است.
خبرگزاری میزان _ روزنامه ایران نوشت: با وجود خشکسالی و کاهش بارندگی در سال زراعی گذشته در کشورمان، میزان تولید برنج با افزایش قابل توجهی نسبت به سال گذشته روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد با برداشت مناسب این کالای اساسی در شمال کشور میزان تولید این محصول به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسیده است.
مصرف سرانه هر ایرانی ۳۶ کیلوگرم است که در این صورت باید سالانه ۳ میلیون و ۶۰ تن برنج برای مصرف ۸۵ میلیون ایرانی تأمین شود، این در حالی است که کارشناسان معتقدند۴۲ کیلوگرم میزان مصرف سرانه درست برنج در کشورمان است که سالانه برای تأمین نیاز جمعیت کشور باید ۳ میلیون و ۵۷۰ هزار تن در کشور تأمین شود.
با این حال با توجه به تولید ۲.۵ میلیون تن برنج در کشورمان در سال‌جاری و واردات یک میلیون و ۵۷ هزار تن از این کالای اساسی در ۶ ماهه نخست سال قفسه فروشگاههای بزرگ و خرده‌فروشی‌ها پر از برنج است.
طبیعتاً این میزان واردات و تولید سبب تنظیم بازار این محصول خواهد شد و به نظر می‌رسد تا پایان سال شاهد نوسان قیمتی در بازار برنج نخواهیم بود، از طرف دیگر طی چند ماه اخیر با توجه به افزایش عرضه، قیمت این محصول با کاهش ۲۰ درصدی روبه‌رو بوده است.
قیمت‌های فعلی در بازار برنج
مشاهدات بازار نشان می‌دهد هم اکنون قیمت برنج هندی از حدود ۴۰ هزار تومانی که تا چند ماه پیش‌عرضه می‌شد به ۳۲ تا حداکثر ۳۵ هزار تومان کاهش داشته باشد و برنج پاکستانی نیز که بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان قیمت داشت وارد فاز کاهش قیمت شود، برنج تایلندی و اروگوئه‌ای نیز به ترتیب با قیمت ۱۸ و ۱۶ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.
با این حال به دلیل واردات یک میلیون و ۵۷ هزار تن از این کالای اساسی، برنج در بازار با قیمت‌های پایین‌تری در بازار مصرف عرضه شود.
از طرف دیگر قیمت‌های برنج تولید داخل همانند طارم، دم سیاه و هاشمی ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزارتومان عرضه می‌شود با این حال ارقام پرمحصول دیگر همانند شیرودی با قیمت کیلویی ۶۷ هزار تومان، فجر با قیمت کیلویی ۷۸ هزار تومان و ندا با قیمت کیلویی ۶۵ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.
چنبره دلالان بر بازار برنج
با وجود افزایش واردات برنج و تولید کافی این محصول اما همچنان از نظر مردم قیمت برنج در بازار بالا است، این در حالی است کشاورزان و تولیدکنندگان این کالای اساسی معتقدند از طرفی هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی از جمله برنج افزایش یافته و از طرف دیگر دلالان با حضور بر سر مزارع شالیکاری شمال کشور نبض بازار را به دست گرفته‌اند. افزایش نظارت‌ها توسط سازمان‌های متولی و خرید توافقی وزارت جهاد کشاورزی با قیمت مناسب می‌تواند به حذف دلالان از این بازار منجر شده یا تأثیر آنها را در تعیین قیمت بشدت کاهش دهد.
شیب نزولی قیمت برنج در کشور
با این حال با توجه به عرضه برنج برداشت شده از مزارع شمال و افزایش واردات انتظار می‌رود قیمت‌ها با کاهش روبه‌رو شود به طوری که در این خصوص رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران اظهار کرد: قیمت برنج اعلا در بازار هم اکنون ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان است ولی انتظار می‌رود با افزایش تولید و واردات این محصول کاهش ۲۰ درصدی را به خود ببیند.
وی با بیان اینکه عرضه این محصول نسبت به تقاضا افزایش یافته است، افزود: هم اکنون قیمت برنج هندی و پاکستانی با کاهش ۵ درصدی و برنج ایرانی با کاهش ۱۵ درصدی در بازار روبه‌رو شده‌اند ولی انتظار داریم برنج داخلی ۵ درصد دیگر نیز کاهش قیمت داشته باشد.
وضعیت تولید برنج در سال جاری
بنابر آمار اعلامی انجمن تولیدکنندگان برنج در سال ۹۹ به سبب شرایط مساعد اقلیمی ۲ میلیون و ۴۵۰ هزارتن برنج تولید بازار از نظر کالاهای اساسی شد با این حال در سال ۱۴۰۰ میزان تولید به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید که همین امر بازار داخل را با کمبود شدیدی روبه‌رو کرد.
با این حال در یک سال اخیر در دولت سیزدهم میزان تولید بیش از ۲۰ درصد افزایش یافت بازار از نظر کالاهای اساسی و به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسید به همین دلیل بازار این محصول در وضعیت فعلی در آرامش به سر می‌برد.
تولید به حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن رسید
وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در کشور را ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن اعلام کرده است، بنابراین میزان تولید این کالای اساسی نسبت به سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی را به خود دیده است.
مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید برنج در سال‌جاری را فراتر از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن دانست و افزود: این حجم تولید نسبت به میانگین سالهای تولید نرمال حدود ۲۰ درصد افزایش تولید دارد و نسبت به سال گذشته که میزان تولید کمتر از نرمال بوده است حدود ۳۰ درصد افزایش تولید دارد.
جمیل علیزاده‌شایق، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج درخصوص وضعیت تولید این کالای اساسی می‌گوید: شرایط مناسب بارش در استان‌های شمالی، تأمین آب مورد نیاز برنج و انگیزه کشاورزان به دلیل گرانی محصول به کشت دوم، منجر به افزایش تولید محصول شده است.
به گفته وی، برآورد‌ها حاکی از آن است که تولید برنج کشت اول و دوم به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برسد. علیزاده‌شایق تصریح کرد: امسال تولید بر خلاف آنچه تصور می‌شد در مازندران، گیلان و گلستان خوب بوده است؛ یعنی در شمال کشور بارندگی‌های مورد نیاز بارید و به این ترتیب تولید افزایش داشت. دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج افزود: با توجه به مناسب بودن وضعیت تولید،امسال در مجموع ۲میلیون و ۲۵۰ هزار تن تولید کل کشور بود.
وی تأکید کرد: از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی معتقد است کشت دوم هم حدود ۲۰۰ هزار تن به آن ۲میلیون و ۲۵۰ هزار تن اضافه کرده است. به این ترتیب ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن کشت اصلی و کشت دوم داشته‌ایم.
راهکارهای کاهش هزینه‌های تولید شالیکاران
از طرف دیگر راهکارهای زیادی برای کاهش هزینه‌های تولید برنج وجود دارد به طوری که وزارت جهاد کشاورزی با کاهش ۴۵ درصدی نرخ خرید کود و سم به‌دنبال کاهش هزینه‌های کشاورزان است. ورود مکانیزاسیون و ماشین‌آلات کشاورزی نوین برای کشت و زرع برنج نیز می‌تواند در این امر مثمرثمر باشد به طوری که در این خصوص عنایت‌الله بیابانی، قائم مقام خانه کشاورز معتقد است که برای کاهش هزینه‌های تولید برنج باید ماشین‌آلات را جایگزین کنیم، به عبارت دیگر مکانیزاسیون باید دربخش برنج کاری چه در بخش نشا و چه در بخش برداشت به کمک کشاورزان بیاید چون یکی از هزینه‌های گزاف فعلی هزینه‌های کارگری است.
با این حال به نظر می‌رسد برای افزایش سود کشاورزان و کاهش هزینه‌های تولید نیز آنها باید به سمت کشت ارقام پربازده بروند به طوری که با حمایت وزارت جهاد کشاورزی هم اکنون بسیاری از مزارع سه استان شمالی به زیر کشت این ارقام رفته است.
افزایش تولید ارقام پربازده برنج
ندا، فجر و شیرودی سه رقم برنج پربازده هستند که دولت از کشت آنها حمایت کرده و خرید توافقی آنها را در دستور کار خود قرار داده است. از طرف دیگر طبیعتاً با افزایش سطح زیر کشت برنج و تولید بیشتر این محصول، هزینه‌های کشاورزان به مراتب کاهش می‌یابد به همین منظور از سال گذشته تاکنون وزارت جهاد کشاورزی زهکشی اراضی شمال کشور را به اجرا در آورده است تا در سالهای آینده شاهد خودکفایی در تولید این محصول و افزایش سود کشاورزان باشیم.
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای بازار از نظر کالاهای اساسی آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
وعده های بی سرانجام وزیر صمت در کنترل بازار مصالح ساختمانی/نقش گرانی سیمان و فولاد در رشد قیمت مسکن
دنیای معدن: سخنگوی کمیسیون عمران مجلس گفـت: بی توجهی به بازار مصالح ساختمانی و عدم مدیریت درست محصولات پر کاربرد در ساختمان یکی از مسائل مهم و تاثیر گذار در رشد قیمت مسکن در سالهای اخیر بوده و علی رغم تمامی وعده های وزیر صمت در این حوزه شاهد نتیجه مثبتی نبودیم.'
به گزارش دنیای معدن، عبدالجلال ایری در گفت و گویی، در خصوص افزایش قیمت مصالح ساختمانی و نحوه مدیریت این بازار پر تلاطم گفت: یکی از موضوعات بسیار مهم در اجرای برنامه ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی نرخ مصالح ساختمانی است و طبیعتا هرچقدر قیمت مصالح ساختمانی مانند فولاد و سیمان افزایش پیدا کند، بهای تمام شده ساختمان ها نیز افزایش خواهند داشت.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: وزیر صمت هنگام دریافت رای اعتماد از مجلس وعده هایی را در خصوص کنترل بازار سیمان و فولاد مطرح کرد که متاسفانه به آنها جامه عمل نپوشاند. به عنوان مثال وعده کاهش قیمت فولاد تا 10 هزار و سیمان تا 25 هزار تومان بوده که هم اکنون نرخ فعلی بازار با وعده وزیر فاصله بسیار زیادی دارد.
وی با بیان اینکه مصالح ساختمانی یکی از عوامل گرانی بازار مسکن به شمار می رود، اضافه کرد: بی توجهی به بازار مصالح ساختمانی و عدم مدیریت درست محصولات پر کاربرد در ساختمان یکی از مسائل مهم و تاثیر گذار در رشد قیمت مسکن در سالهای اخیر بوده و علی رغم تمامی وعده های وزیر صمت در این حوزه شاهد نتیجه مثبتی نبودیم.
ایری اظهار کرد: در حال حاضر برای ساخت مسکن روستایی وام های 200 میلیون تومانی در نظر گرفته شده که متاسفانه پرداخت آن با چالش های بسیار زیادی همراه بوده و هم اکنون نیز موانع زیای پیش روی متقاضیان برای دریافت تسهیلات مذکور است. این تاخیر ها در شرایطی رخ داده که قیمت مصالح ساختمانی نیز مسیر صعودی خود را پیش گرفته است، بی تردید تداوم این رشد قیمت ها، روستائیان را در ساخت مسکن علی رغم داشتن وام با مشکل مواجه می کند.
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد: وزیر صمت خود را فردی دغدغه مند در حوزه کنترل مصالح ساختمانی نشان داد اما آن چیزی که در ماه های مسئولیت وی شاهد بودیم، کم توجهی به این حوزه بوده است. ضمن اینکه گرانی افسارگسیخته کالاهای اساسی و عدم تنظیم درست بازار کالاهای مصرفی نیز از جمله گلایه های ما از عملکرد وزیر صمت است و وزیر محترم باید هر چه زودتر عملیات اجرایی جهت کاهش قیمت مصالح ساختمانی با تعامل سازنده با کارخانجات تولید سیمان و فولاد و رفع مشکلات تولیدکنندگان در زمینه های فوق را تسهیل کند.
دیدگاه شما