اکران تجربه جهانی مدیریت ریسک در بورس کالای ایران
مدیر قراردادهای آتی کارگزاری مفید گفت: بورس کالا در زمینه راه‌اندازی ابزارهای متنوع مالی پیش روی بازار سرمایه است؛ به طوریکه چراغ راه اندازی قرارداد آتی در تیرماه سال ۱۳۸۷ را بورس کالا روشن کرد.
به گزارش بازار به نقل از بورس کالا، مهدی آزاد با بیان اینکه در دنیا معمولا قراردادهای آپشن روی قراردادهای فیوچرز بسته می‌شود گفت: تعریف قراردادهای اختیار آتی در بازار ایران با همان جهت‌گیری تعریف قراردادهای اختیار آتی در بورس‌های کالایی جهان است.
وی افزود: این ابزار برای فعالان اختیار معامله و همینطور فعالان حوزه قراردادهای آتی می‌تواند جذاب باشد و لذا هم مشتریان آپشن و هم مشتریان فیوچرز را می‌تواند به سوی خود جلب کند.
آزاد اظهار کرد: این نوع قرارداد باعث می‌شود سرمایه‌گذاران با اتخاذ موقعیت‌های خرید یا فروش بتوانند با توجه به استراتژی‌هایی که دارند بهتر از گواهی‌های سپرده، حساب‌های خود را مدیریت کند.
وی اختیار آتی را نوعی تکمیل زنجیره ابزارهای مالی دانست و گفت: ۳ گروه هستند که وارد معاملات اختیار و آتی می‌شوند. نخستین گروه، سفته بازان هستند که با هدف کسب سود از نوسان قیمت ورود می‌کنند. گروه دوم افرادی هستند که می‌خواهند پوشش ریسک دهند و سومین گروه هم آربیتراژگران هستند که با ورود به دو بازار قصد کسب سود تضمین شده از اختلاف قیمت دو بازار را دارند.
این فعال بازار مالی ادامه داد: هر سه این گروه‌ها با تعریف اختیار آتی قادر خواهند بود عملکرد بهتری را به ثبت برسانند، چرا که زمان اعمال با سررسید آتی همزمان نیست و همین فاصله زمانی باعث می‌شود معامله گران فرصت مجددی تا رسیدن به سررسید آتی داشته باشند و بتوانند استراتژی‌های خود را بهتر پیاده کنند و قدرت مانور بیشتری داشته باشند.
وی با بیان اینکه اختیار آتی، ابزار جذابی از نگاه همه فعالان و متخصصان است، گفت: برای کسانی که در بازار آتی یا اختیار معامله فعال بوده و مفاهیم آن را می‌دانند این ابزار، جذابیت‌های خاص خود را دارد. تنها نکته مهم اینجاست که فرهنگ سازی و آموزش باید به خوبی صورت بگیرد.
آزاد تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در آتی و بیشتر از آن در اختیار معامله به واسطه پیچیدگی آن وجود دارد این است که ابزارهای فوق هنوز در بازار سرمایه عمومیت پیدا نکرده است. تعداد کدهای صادر شده برای آتی و اختیار به ۸۰ هزار کد نمی‌رسد و دلیل اندک بودن این تعداد، فرهنگ سازی و آموزش کم در این دو حوزه است که همت همه جانبه فعالان بازار سرمایه را می‌طلبد.
وی تاکید کرد: در بورس‌های کالایی دنیا کمتر از ۱۰ درصد و حتی می‌توان گفت زیر ۵ درصد منجر به تحویل فیزیکی می‌شود و فعالان با توجه ابزارهای مختلف از جمله اختیار معامله و آتی نوسان می‌گیرند. این درحالی است که در ایران به دلیل شرایط مختلف اقتصادی، سهم بازار مالی و فیزیکی متفاوت است؛ لذا رکن اصلی در توسعه این ابزارها آموزش و فرهنگ سازی است، چرا که قسمت اعظمی از فعالان با این ابزارها آشنا نیستند و درصورت فرهنگ سازی مزایای ابزارها مطرح و رونق معاملات صورت می‌گیرد.
به گفته این فعال بازار سرمایه بررسی آپشن سهام نشان می‌دهد این بازار در حال رشد است و بازار سرمایه در حال حرکت به این سمت است.
وی خاطرنشان کرد: بازار آینده بازار ابزارها به ویژه آپشن و فیوچرز است که در آن‌ها الزامی به تحویل نیست.
آزاد ادامه داد: بورس کالا در زمینه راه‌اندازی ابزارهای متنوع مالی پیش‌روست؛ به طوریکه افتخار راه اندازی قرارداد آتی مربوط به بورس کالاست که توانست اول تیر سال ۱۳۸۷ این ابزار را روی اونس طلا راه اندازی کند.
آزاد درباره دیگر مزایای معاملات اختیار آتی هم گفت: از مزایای این ابزار می‌توان به آنلاین بودن و بسترهای معاملاتی آن اشاره کرد. این ابزار روی پلتفرمی راه اندازی می‌شود که در شرایط فعلی آپشن و فیوچرز روی آن معامله می‌شود؛ اختیار آتی نیاز به کد جدید ندارد و در قالب کد مشتقه کالا معاملات انجام می‌شود.
وی درباره راه اندازی اختیار آتی زعفران و پس از آن، روی واحدهای صندوق طلا گفت: زعفران را می‌توان دارایی پایه جذابی برای معامله گران دانست، اما با راه اندازی اختیار آتی صندوق‌های طلا، زنجیره ابزارهای مالی روی این دارایی پایه جذاب تکمیل می‌شود و عاملی برای رونق بازار به شمار می‌رود.
بورس کالا چیست؟چگونه وارد بورس کالا شویم
بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب به معرفی بورس کالا و انواع قرارداد در آن پرداخته ایم.
بورس کالا بازاری است که در آن، کالاهای مختلف خریدوفروش می‌شوند. البته هر کالایی در این بازار قابل معامله نیست و تنها چند کالای اساسی مانند برنج، گندم، رونق معاملات برخط آتی در بورس کالا پنبه، انواع فلزات و . دادوستد می‌شوند. همچنین عملکرد بازار بورس کالا شباهت زیادی به بازار بورس اوراق بهادار دارد و در این بازار نیز قوانین و مقررات خاصی تدوین‌شده است. در این بخش، قصد آموزش بورس کالا و نحوه معامله در این بازار را داریم. با ما همراه باشید تا به‌صورت تخصصی با نحوه سرمایه‌گذاری در این بازار و قوانین بورس کالا آشنا شوید.
بازار بورس کالا چیست؟
در بازار سنتی کالا، خرید محصول یک ریسک محسوب می‌شود؛ زیرا قیمت محصولات در بازار با نوسانات مختلفی همراه بوده و هر فروشنده‌‌ای می‌تواند محصولش را با یک قیمت خاص عرضه کند و نهادهای نظارتی نیز چندان بر روی قیمت کالا و اصالت آن‌ها حساسیت به خرج نمی‌دهند. این عدم نظارت کافی باعث شده بسیاری از افراد جهت تأمین مواد موردنیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کرده و در این بازار امن اقدام به خرید کالای موردنظر خود کنند.
چه کالاهایی در بورس کالا معامله می شود
در بورس کالا شاهد یک ساختار سازمان‌یافته و حساب‌شده هستیم که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار می‌گیرند. محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، کانی‌های فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و همینطور محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی هستند که در بازار بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار می‌گیرند.
همچنین در این بازار، کارگزاران به‌عنوان رابط بین ارائه‌دهندگان و متقاضیان عمل می‌کنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همینطور با تضمین اصالت کالا صورت بگیرد.
بورس کالای ایران
نخستین بورس کالای ایران در شهریور سال 1382 و تحت عنوان بورس فلزات شروع به کار کرد و یک سال بعد نیز بورس کالای کشاورزی راه‌اندازی شد. وظیفه راه‌اندازی بورس کالا بر عهده شورای عالی بورس گذاشته شد و این شورا در جهت محقق کردن اهداف سوم و چهارم توسعه، شروع به راه‌اندازی بورس کالای ایران کرد.
طبق قانون مجلس شورای اسلامی که در تاریخ 1 آذر 1384 تصویب شد دو بازار بورس کالای فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شدند و درنهایت، بعد از انجام مراحل قانونی و پذیره‌نویسی‌های لازم در مهر 1386 بازار بورس کالای ایران رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. بنابراین این بازار از زیرمجموعه‌های سازمان بورس اوراق بهادار است و فعالیت‌های آن توسط این سازمان موردبررسی قرار می‌گیرد.
انواع بورس کالا
از انواع بورس کالا می‌توان به بازارهای فیزیکی، فرعی، مشتقه و مالی اشاره کرد. این 4 بازار زیرمجموعه بازار بورس کالا هستند که خود آن‌ها نیز چندین زیرمجموعه دارند. در قسمت زیر به انواع بازارهای بورس کالای ایران اشاره‌کرده‌ایم:
بازار فیزیکی بورس کالا
در این بازار، محصولات مهمی مانند انواع محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و همینطور انواع محصولات صنعتی و معدنی دادوستد می‌شود. این بازار یکی از پررونق‌ترین بازارهای بورس کالا است که قوانین مختص به خود را دارد و ازنظر ارسال محصول مشابه بازار سنتی است. البته این معامله تحت شرایط ویژه‌ای صورت می‌گیرد و حالت مزایده‌ای دارد.
براین‌اساس، فروشنده یک قیمت برای عرضه محصول اعلام می‌کند و متقاضیان آن، قیمت‌های مختلفی را که بالاتر از قیمت پیشنهادی فروشنده است به او پیشنهاد می‌کنند که در مرحله آخر، محصول به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می‌شود. همچنین محصولات این بازار قابل معامله در بازار هدف داخلی و خارجی است. ازنظر انواع قرارداد نیز در این بازار، 3 نوع قرارداد با نام‌های نقدی، نسیه و سلف منعقد می‌شوند که در ادامه مطلب، هر یک از این قراردادهای بازار فیزیکی را توضیح داده‌ایم.
بازار فرعی بورس کالا
محصولاتی که به دلایل مختلف ازجمله تأیید کیفیت توسط متقاضی به مراجعه حضوری نیاز دارند یا اینکه عرضه آن‌ها تداوم ندارد یا به هر دلیل دیگری نمی‌توانند در بازار فیزیکی حضورداشته باشند، در بازار دیگری تحت عنوان بازار فرعی دادوستد می‌شوند. محصولات این بازار نیز عبارت‌اند از محصولات پتروشیمی، کشاورزی، معدنی، پلیمر و صنعتی و . که قابل‌عرضه در معاملات داخلی و خارجی هستند. بنابراین در این بازار، عرضه‌کنندگان بیشتری می‌توانند حضور پیدا کنند و محصولات خود را به فروش برسانند.
بازار مالی بورس کالا
این بازار جهت جذب سرمایه‌گذاران بیشتر تأسیس‌شده است و شامل 3 زیرمجموعه با نام‌های گواهی سپرده کالایی، صندوق سرمایه‌گذاری کالایی و قرارداد سلف موازی استاندارد است. در قسمت زیر به توضیح زیرمجموعه‌های بازار مالی بورس کالا پرداخته‌ایم:
گواهی سپرده کالایی
در این نوع بازار مالی، مقداری کالا به بخش انبار سپرده‌شده و انباردار یک قبض برای کالا صادر می‌کند که این قبض پشتوانه آن است. البته این قبض در صورتی صادر می‌شود که مسئول انبار، کیفیت محصولات را تأیید کرده باشد. این قبض از طریق افراد متقاضی حضور در بازار مالی بورس کالا، در اتاق پایاپای سپرده‌شده و افراد از طریق آن می‌توانند گواهی سپرده کالایی را دریافت کرده و دادوستد محصولات خود را آغاز کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی
در این نوع بازار مالی، هزینه‌های اضافی مربوط به انبارداری و حمل‌ونقل حذف‌شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌جای خرید محصول، اوراق آن را خریداری کنند. درواقع، صندوق سرمایه‌گذاری کالایی بر روی کالای خاصی سرمایه‌گذاری کرده و سایر افراد متقاضی جهت سرمایه‌گذاری بر روی این کالا می‌توانند واحدهای صندوق را خریداری کنند.
قرارداد سلف موازی استاندارد
در این نوع قرارداد، عرضه‌کننده محصول می‌تواند مبلغ کالایی را که فروخته است پیش از تحویل آن دریافت کند. این قرارداد شبیه قرارداد سلف است که در قسمت انواع قرارداد بورس توضیح داده‌ایم. البته ازنظر داشتن بازار ثانویه، شباهتی به قرارداد سلف ندارد و تنها کلیات آن شبیه این قرارداد است.
بازار مشتقه بورس کالا
هدف از تأسیس بازار مشتقه بورس کالا، مدیریت ریسک قیمت و تضمین معاملات است. نحوه فعالیت این بازار این‌گونه است که یک دارایی خاص عرضه‌شده و بر روی آن، قراردادهایی تنظیم می‌شود. منظور از دارایی خاص نیز هر محصولی می‌تواند باشد.
از محصولات غذایی مانند زعفران و پسته گرفته تا انواع محصولات پتروشیمی و فلزات گران‌بها قابل معرفی به‌عنوان دارایی پایه هستند. بنابراین در این بازار، سرمایه‌گذاران بی‌شماری حضور یافته و حتی سرمایه‌گذاران خرد نیز امکان فعالیت دارند. همچنین در این بازار بورس کالا، 2 مدل قرارداد با نام‌های قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله منعقد می‌شود که این قراردادهای معاملاتی را در ادامه توضیح داده‌ایم.
مزایای بورس کالا
بین دو طرف قرارداد از مزایای بورس کالا است. درواقع، هر کالایی که در این بازار عرضه می‌شود از تمام جوانب موردبررسی قرارگرفته و تا زمانی که اصل بودن آن ثابت نشود در بازار بورس کالا ارائه نمی‌شود که خود این موضوع باعث جذب اعتماد متقاضیان و خریداران شده است. در طرف مقابل نیز فروشنده دغدغه دریافت وجه را ندارد؛ زیرا پرداخت وجه توسط اتاق پایاپای صورت گرفته و تسویه طبق قرارداد انجام می‌گیرد. بنابراین سرمایه‌گذاری در بورس کالا درنهایت اعتماد صورت گرفته و در این محل، افراد سودجو نمی‌توانند ورود کنند.
از دیگر مزایای حضور و فعالیت در بورس کالا می‌توان به معرفی محصول تولیدی خود به سایر متقاضیان داخلی و خارجی اشاره کرد. همچنین از طریق این بورس می‌توان امتیازاتی مانند تسهیلات بانکی دریافت کرد و در صورت هرگونه خسارت، اتاق پایاپای به موضوع شما ورود کرده و بدون نیاز به مراجع قضایی آن را حل می‌کند. بنابراین عرضه محصول از طریق بورس کالا باعث کاهش ریسک معامله‌شده و یک تبلیغ بزرگ برای عرضه‌کنندگان محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
اهداف بورس کالای ایران چیست
یکی از اهداف بورس کالای ایران این است که مشکلات رایج در بازار سنتی را رفع کند و تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بتوانند در یک محیط امن و تحت نظارت کارشناسان حرفه‌ای با یکدیگر همکاری داشته باشند. بنابراین هدف اصلی این بازار، ایجاد یک فضای امن و کنار زدن محدودیت‌ها و نقاط ضعف بازار سنتی است که به‌خوبی موفق شده است این مشکلات را برطرف کند. در این بازار، هر دو طرف معامله موظف به انجام تعهدات خود هستند که این پایبند بودن به معامله و شفاف‌سازی قیمت کالاهای اساسی باعث کنار زدن واسطه‌ها شده است. همه این موارد به کنترل بازار و کاهش ریسک خرید محصول در بازار سنتی کمک کرده است که این موارد و انجام معاملات سالم از اهداف بورس کالای ایران به‌حساب می‌آیند.
مهم‌ترین اثرات بورس کالا
اثرات بورس کالا بسیار گسترده است که در قسمت زیر به مهم‌ترین آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم:
ساماندهی بازار و نظارت بیشتر بر عملکرد معامله‌گران
افزایش آگاهی معامله‌گران و بررسی دقیق‌تر بازار توسط آن‌ها
انجام معاملات قانون‌مند و بدون ریسک
دادوستد محصولات اساسی باقیمت واقعی
رونق در بخش سرمایه‌گذاری کشور
اعطاء تسهیلات مالی به فعالان بازار
شرکت‌کنندگان در بورس کالا ایران
افراد مختلفی مشغول به فعالیت و خرید و فروش در بورس کالا ایران هستند که در قسمت زیر به تمام افراد حاضر در بازار و سایر ارگان‌های مربوطه اشاره‌کرده‌ایم:
تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کالا
متقاضیان و خریداران کالا
کارشناسان و تحلیل‌گران بازار
ارائه‌دهندگان خدمات مختلف بورسی
چه کسانی از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند؟
تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، افرادی هستند که از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند. درواقع، تولیدکنندگان پس از طی کردن مراحل قانونی می‌توانند محصولات خود را در این بازار بزرگ عرضه کنند و از مزایای سرمایه گزاری در بورس کالا بهره‌مند شوند. مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند در بستر بورس کالا اقدام به خرید مواد پایه‌ای موردنیاز خود کنند و این مواد را باقیمت واقعی خریداری کرده و با اطمینان از صحت و سلامت محصول، آن را مورد استفاده قرار دهند.
انواع قراردادها در بورس کالای ایران
انواع قراردادهای بورس کالای ایران به شرح زیر است:
قرارداد نقدی (spot)
در این نوع قرارداد، خریدار تمام مبلغ توافق شده را به همراه کارمزد کارگزار پرداخت کرده و عرضه‌کننده محصول نیز آن را در مدت حداقل 3 روز به خریدار تحویل می‌دهد. به همین خاطر از این قرارداد با نام قرارداد تحویل فوری هم یاد می‌کنند. البته هزینه محصول نیز باید در عرضه 3 روز پرداخت شود.
قرارداد سلف (forward)
در قرارداد سلف، مبلغ توسط خریدار پرداخت‌شده اما زمان تحویل آن در روزی است که در قرارداد منعقدشده و مورد تأیید طرفین قرارگرفته است. بنابراین تحویل محصول در آینده انجام می‌گیرد و تسویه آن در همان ابتدای انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد که این نوع توافق در بازار فیزیکی بورس کالا مرسوم است.
قرارداد نسیه (credit)
همان‌طور که از نام این قرارداد معلوم است امکان نسیه وجود داشته و خریداران می‌توانند مبلغ توافق شده را به‌صورت نسیه و در زمان‌بندی‌های معین‌شده پرداخت کنند. تحویل کالا نیز در مدت 3 روز بعد از انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد.
در قرارداد آتی که به معنای آینده است کلیه امور معامله از پرداخت وجه گرفته تا تحویل کالا در زمان آینده و طبق قیمت توافق شده انجام می‌گیرد. بنابراین هنگام رسیدن زمان معامله، وجه موردنظر پرداخت‌شده و کالا در اختیار خریدار قرار می‌گیرد.
قرارداد اختیار معامله (option)
قرارداد اختیار معامله، قراردادی است که یک نفر اختیار یا حق معامله فرد دیگری را خریداری کرده و به دست می‌آورد. این قرارداد در دو مدل مختلف تحت عناوین اختیار خرید و اختیار فروش منعقد می‌شود و در هر یک از آن‌ها، خریداران و عرضه‌کنندگان شروع به معامله با یکدیگر می‌کنند.
این قرارداد به‌منظور برطرف کردن اختلافات موجود یا پیشگیری از اختلافاتی که ممکن است در آینده پیش آید منعقد می‌شود.
قرارداد معاوضه (swat)
در این قرارداد جهت تمدید یا کاستن از سررسید از تبادل دارایی استفاده می‌شود و به‌نوعی معاوضه تعهد صورت می‌گیرد.
شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس
در حین انعقاد هر قراردادی باید به مواردی مانند ویژگی‌های کالا و نوع قرارداد، زمان دقیق معامله حتی ازنظر ساعت انجام آن، تاریخ تحویل محصول، مقدار کالای توافق شده، واحد اندازه‌گیری توافق شده در قرارداد، ابعاد محصول و استاندارد آن، نوع بسته‌بندی، واحد توافق شده پولی و محل تحویل محصول توجه شود.
نحوه ثبت‌نام در بورس کالا
یکی از پرسش‌های پرتکرار مطرح‌شده این است که چگونه وارد بورس رونق معاملات برخط آتی در بورس کالا کالا شویم و برای ثبت‌نام در بورس کالا باید چه‌کارهایی انجام داد؟ در این قسمت، نحوه ثبت‌نام و ورود به این بازار را به شما عزیزان آموزش می‌دهیم. برای ثبت‌نام در بورس کالا ابتدا باید در سامانه سجام عضو شوید و مراحل ثبت‌نام خود را تکمیل کنید و سپس نسبت به احراز هویت خود اقدام کنید. بعد از احراز هویت، باید به یکی از دفاتر کارگزاری کشور رجوع کرده و یک حساب بازکنید. با انجام این 3 مرحله، فرآیند ثبت‌نام شما در بورس کالا تکمیل‌شده و می‌توانید در این بازار به دادوستد بپردازید.
نحوه انجام معامله در بورس کالا
بعد از تمام شدن 3 مرحله لازم جهت ثبت‌نام در بورس کالا برای شما یک کد معاملاتی صادر می‌شود که از طریق آن می‌توانید به معامله بپردازید. بعد از دریافت این کد باید فرم مربوط به ثبت سفارش را با دقت پرکرده و قیمت مدنظر خود را اعلام کنید.
همچنین باید حداقل مبلغی که برای انجام معامله نیاز است، به‌حساب کارگزار اتاق پایاپای منتقل شود. سپس کارگزار، سفارش شما را به تالار معاملات برده تا در جریان معامله مربوطه قرار بگیرد. در صورت موفقیت در انجام معامله باید باقیمانده مبلغ را هم بعد از کسر مبلغ اولیه به‌حساب کارگزار منتقل کنید. در مراحل پایانی نیز اسناد معاملاتی صادرشده و مبالغ توافق شده به‌حساب فروشنده منتقل می‌شود که البته هزینه‌های جانبی مانند دستمزد کارگزار از آن کسر شده و مابقی به‌حساب عرضه‌کننده واریز می‌شود.
محدودیت‌های معاملات در بورس کالا
در بورس کالا شاهد محدودیت‌هایی هستیم که این محدودیت‌های اعمال‌شده در جهت کنترل بیشتر بازار و رونق آن صورت گرفته است. برای مثال، میزان خرید سرمایه‌گذار نباید از یک حد مشخص‌شده کمتر باشد. محدودیت دیگر مربوط به نحوه فعالیت عرضه‌کننده است و این افراد باید به‌صورت مداوم و پیوسته در بازار بورس کالای ایران فعالیت داشته باشند و عدم فعالیت آن‌ها باعث اخراج از بازار می‌شود.
مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران
مجوزهای فعالیت کارگزاری سرمایه و دانش در بورس کالای ایران به شرح زیر است. با دریافت این مجوزهای معاملاتی می‌توان در بخش‌های مختلف بازار سرمایه بورس کالا حضور یافت. این مجوزها عبارت‌اند از:
رونق معاملات آنلاین سکه در بورس کالا/ یک نماد جدید در "آپشن" راه اندازی شد
امروز در مجموع ۵۹ قطعه سکه بهار آزادی به ارزش ۶۸۱ میلیون ریال در قالب گواهی سپرده در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که نسبت به معاملات روز گذشته رشد ۱۸۰ درصدی را تجربه کرد.
نگاهی به آمار معاملات امروز نشان می دهد که آخرین قیمت سکه در قالب گواهی سپرده، حدود یک میلیون و ۱۵۹هزار تومان مورد معامله قرار گرفته است. همچنین در صف خرید پیشنهاد متقاضییان سکه یک میلیون و ۱۵۶ هزار تومانی بوده و پیشنهاد فروش سکه به صورت آنلاین در بورس کالا نیز یک میلیون و ۱۶۲ هزار تومان بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) و به نقل از بورس کالا، امروز در مجموع ۵۹ قطعه سکه بهار آزادی به ارزش ۶۸۱ میلیون ریال در قالب گواهی سپرده در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که نسبت به معاملات روز گذشته رشد ۱۸۰ درصدی را تجربه کرد.
معاملات سکه در کنار سهام در سامانه برخط معامله گران سهام یکی از جذابیت معاملات گواهی سکه در بورس کالاست به طوریکه سرمایه گذاران می توانند سکه و سهام را در کنارهم در پرتفوی خود مشاهده کننده و در هر لحظه از نوسانات و سود و زیان خود شوند.
راه اندازی یک نماد معاملاتی جدید در قرارداد آپشن
همچنین طی هفته گذشته در جریان معاملات آپشن سکه در بورس کالای ایران در مجموع یک هزار و ۶۸۴ قرارداد منعقد شد. نگاهی به جزییات این معاملات نشان می دهد که در قیمت اعمال یک میلیون ۱۰۰ هزار تومان، ۱۶۰ قرارداد، در قیمت اعمال یک رونق معاملات برخط آتی در بورس کالا میلیون و ۱۲۵ هزار تومان، ۵۵ قرارداد و در قیمت اعمال یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان یک هزار و ۴۶۹ قرارداد منعقد شده است.
مطابق با ماده ۱۰دستورالعمل اجرایی قرارداد اختیار معامله در شرکت بورس کالای ایران، از روز یکشنبه پنجم دی ماه نماد قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال یک میلیون و ۱۷۵ هزار تومان و برای سررسید دی ماه راه اندازی شد.
وجه تضمین اولیه موقعیت باز فروش برای این نماد ۹۰ هزار تومان و تاریخ پایان قرارداد ۲۲ دی ماه ۹۵ است؛ این در حالی است که وجه تضمین اولیه طی زمان ثابت نبوده و به صورت پویا تا زمان سررسید بر اساس بند ۵ مشخصات قرارداد اختیار معامله خرید سکه بهار آزادی تعدیل می شود. قراردادهای اختیار معامله بدون حد نوسان قیمتی، با دوره گشایش به مدت ۳۰ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و با دوره عادی معاملاتی ادامه می یابد.
رونق تورمی معاملات شمش فولاد
دنیای اقتصاد- راضیه احقاقی : شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس کالای ایران با نرخی بالاتر از قیمت صادراتی آن عرضه شد؛ با این وجود ایجاد جریان مستمر صعودی در نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی و احتمال استمرار این روند از سوی فعالان بازار باعث شد متقاضیان از شمش گران عرضه‌شده در بازار فیزیکی بورس کالای ایران استقبال کرده و ۹۰درصد عرضه‌ها مورد معامله قرار گیرد؛ این در حالی بود که ظرف هفته گذشته حدود ۲درصد از نرخ شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیج فارس کاسته شد اما این روند افت نرخ به بازار داخل سرایت نکرد. برخی فعالان بازار این رشد قیمتی در بازار شمش فولاد داخل بی‌توجه به سیگنال جهانی را متاثر از شیوه تعیین قیمت پایه، اجازه خرید برای هر متقاضی غیرتولیدکننده در شرایطی که انتظارات تورمی در کشور سودای صعود دارد و عرضه‌های اعتباری می‌دانند و معتقدند این عوامل به رونق این بازار منجر شده و خرید شمش با نرخ فعلی برای نوردکار فاقد توجیه اقتصادی است.
درحالیکه در روز دوشنبه ۱۶ آبان بالغ‌بر ۱۸۶هزار تن شمش فولاد با قیمت پایه ۱۲هزار و ۸۵۰ تومان تا ۱۳هزار و ۸۵۰ تومان در بورس کالا عرضه شد که کف قیمت پایه نسبت به کف نرخ پایه در هفته قبل تغییری نداشت، اما سقف بازه قیمت پایه رشدی ۱۰۰تومانی داشت. برای ۱۸۶هزار تن محصول عرضه‌شده در این بازار تقاضایی بالغ بر ۳۳۰هزار تن به ثبت رسید که در نهایت به فروش ۱۶۹هزار تن شمش با میانگین نرخ ۱۳هزار و ۷۸۰ تومان منجر شد. با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس، میانگین نرخ تمام‌شده فروش شمش در این بازار به ۱۵هزار تومان به ازای هر کیلوگرم می‌رسد. با احتساب هزینه تبدیل میلگرد تولیدی با این شمش نرخی برابر ۱۶هزار و ۶۵۰ تومان خواهد داشت. این در حالی است که در شرایط کنونی هر کیلوگرم میلگرد در انبار تجار در بازار آزاد تهران نرخی برابر ۱۶هزار و ۳۰۰ تومان داشته و خبری از متقاضی در این نرخ نیز نیست.
بنابراین خرید شمش با این نرخ در شرایط کنونی فاقد توجیه اقتصادی برای عرضه در بازار داخل و صادرات است. البته بخشی از نوردکاران به صادرات و بازگرداندن نرخ ارز در ماه‌های آینده و با نرخی بالاتر امیدوارند و بنابراین حاضر به خرید شمش گران می‌شوند. البته بورس کالا برای معاملات روز ۱۶ آبان محدودیت در سقف خرید شمش فولاد از سوی متقاضیان وضع کرد. این سقف ثبت سفارش برای واحدهای مختلف تولیدی متفاوت بود. این رویه توانست از رقابت افسارگسیخته قیمتی در این بازار ممانعت کند. از نرخ فولاد صادراتی ایران‌فوب خلیج فارس ظرف هفته گذشته کاسته شد؛ به‌نحوی که به گزارش متال‌بولتن، میانگین نرخ فروش این محصول به ۴۶۸ دلار به ازای هر تن رسید.
به این ترتیب روند افزایش بهای فولاد صادراتی ایران ظرف هفته گذشته متوقف شد و این محصول به مسیر کاهش نرخ بازگشت. میانگین دلاری نرخ فروش شمش فولاد در روز ۱۶ آبان در نرخی حدود ۳۴دلار گران‌تر از بهای صادراتی فوب خلیج فارس قرار گرفت. درحالیکه شمش فولاد در بازار جهانی تحت فشار کاهش نرخ قرار دارد، از نرخ میلگرد صادراتی ترکیه ظرف هفته ابتدایی ماه نوامبر ۵/ ۱درصد کاسته و این محصول با قیمت ۶۵۵دلار به ازای هر تن به فروش رفت. تضعیف بهای میلگرد صادراتی ترکیه می‌تواند بر نرخ میلگرد صادراتی ایران نیز اثرگذار شود.
رونق معاملات برخط آتی در بورس کالا
سرپرست معاونت توسعه بازار بورس کالا با اشاره به چشم انداز معاملات بازار آتی و آپشن زعفران گفت: زعفران کاران با یادگیری قواعد بازار قراردادهای آپشن در دوره های آموزشی می توانند قیمت محصول را بیمه کنند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،علیرضا ناصرپور در آستانه راه اندازی معاملات قراردادهای اختیار معامله (آپشن) زعفران گفت: راه اندازی این قرارداد طی چند ماه گذشته در دستور کار بورس کالا قرار داشت که سرانجام با تکمیل زیرساخت های فنی برای انجام معاملات آنلاین آپشن زعفران به زودی راه اندازی می شود.
وی افزود: سابقه معاملات اختیار معامله در ایران به سال ۹۵ و آغاز قراردادهای آپشن سکه طلا در بورس کالا برمی گردد. در آن زمان با وجود روند مطلوب معاملات نیاز به انجام دادوستد در بستر آنلاین به شدت احساس می شد که خوشبختانه هم اکنون زیرساخت های لازم جهت ثبت خرید و فروش آنلاین وجود دارد و از ابتدای راه اندازی معاملات آپشن زعفران، امکان معاملات آنلاین نیز فراهم خواهد بود.
تکمیل زنجیره ابزارهای مالی زعفران
این مقام مسئول با بیان اینکه معاملات آپشن و در ادامه صندوق زعفران، تکمیل کننده زنجیره ابزارهای مالی این محصول در بورس کالا است، گفت: در حال حاضر زعفران در بورس کالا علاوه بر داد و ستد فیزیکی، در بازار قراردادهای آتی و گواهی سپرده کالایی مورد مبادله قرار می گیرد و به زودی شاهد تکمیل پازل ابزارهای مالی این محصول با قرارداد آپشن و در ادامه صندوق سرمایه گذاری زعفران خواهیم بود.این بازار شامل معاملاتی دو طرفه است و سرمایه گذاران در هر دو حالت call و put می توانند موقعیت خرید و یا فروش اتخاذ کنند.
ابزاری جذاب برای سرمایه گذاران ریسک گریز
ناصرپور در توضیح اتخاذ موقعیت خرید و فروش روی این ابزار معاملاتی گفت: اتخاذ موقعیت خرید قرارداد option call در بازار معاملات آپشن ریسک نسبتاً پایین تری را برای سرمایه گذار به همراه دارد و سرمایه گذارانی که ریسک گریزتر بوده و به خاطر ریسک بالای انعقاد قراردادهای آتی برای حضور در این بازار احتیاط می کنند، می توانند با فراگیری قواعد بازار آپشن با قبول یک ریسک مشخص و حداقلی وارد این بازار شوند.
وی ادامه داد: افراد در معاملات آپشن می توانند با پرداخت مبلغی اندک، قیمت مورد نظر را بیمه کنند که این یک مزیت بزرگ برای سرمایه گذاران به شمار می رود از این رو انتظار می رود افراد ریسک گریزتر نیز در این معاملات حضور یابند.
شباهت سازوکار آپشن به بیمه نامه
مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالا درخصوص چگونگی بهره گیری کشاورزان از قراردادهای آپشن زعفران گفت: کشاورزان می توانند با خرید یک قرارداد put option (اختیار فروش) ضمن بیمه قیمت محصول از فروش محصول در آینده مطمئن باشند.اگر کشاورز در قرارداد آپشن زعفران، یک قرارداد اختیار فروش خریداری کند، می تواند در سررسید قرارداد مقدار محصول براساس حجم قرارداد را با قیمت اعمال به فروش برساند. اگر در سررسید قیمت زعفران در بازار از قیمت اعمال قرارداد آپشن منعقد شده بالاتر بود، دارنده قرارداد موقعیت آپشن را اعمال نمی کند اما اگر قیمت نقدی زعفران پایین تر از قیمت آپشن بود، دارنده موقعیت، قرارداد را اعمال و محصول را می فروشد.
ناصرپور به مثال دیگری اشاره کرد و گفت: فرض کنید قرارداد آپشن زعفران در بورس کالا فعال است و یک کشاورز می تواند برای فروش هر گرم زعفران به قیمت ۱۲ هزار تومان قرارداد اختیار فروش خریداری کند. چنانچه در سررسید قرارداد، قیمت زعفران در بازار نقدی از ۱۲هزار تومان بالاتر رفت،کشاورز محصول را به قیمت بالاتر در بازار نقدی می فروشد و اگر در سررسید، قیمت پایین تر از ۱۲ هزار تومان بود کشاورز این اختیار را دارد که در بورس محصول را بفروشد. با این تفاسیر می توان گفت سازوکار معاملات آپشن شبیه سازوکار بیمه نامه ها است.
به وقت آموزش
وی با بیان اینکه ابزار معاملاتی آپشن دارای پیچیدگی هایی است،گفت: آشنایی با نحوه کارکرد و معاملات قرارداد آپشن، نیازمند وقت و آموزش در داخل و خارج بازار سرمایه است و برهمین اساس بورس کالا برنامه مفصلی را برای آموزش این قرارداد در دست اجرا دارد.طی هفته گذشته و جاری در بازار سرمایه دوره های آموزشی لازم برای کارگزاران برگزار شده و دوره هایی نیز برای آشنایی مشتریان کارگزاری ها در محل بورس کالا و شرکت های کارگزاری در نظر گرفته شده است. افزون بر این، دوره هایی نیز به صورت عمومی در شنبه هر هفته به صورت آنلاین و دوشنبه ها و چهارشنبه ها به صورت حضوری در محل بورس کالا برگزار می شود.
این مقام مسئول درخصوص برگزاری دوره های آموزشی قرارداد اختیار معامله برای آشنایی فعالان خارج از بازار سرمایه نیز اعلام کرد: بورس کالا در استان های خراسان رضوی و جنوبی اقدام به برگزاری دوره های آموزشی برای آشنایی کشاورزان و زعفران کاران با این نوع قراردادها کرده است. بطوری که این دوره ها از دوشنبه هفته جاری به مدت چهار روز (صبح و بعدازظهر) در استان خراسان رضوی و در شهرستان های تربت حیدریه، رشتخوار، زاوه و مه ولات در قالب ۸ دوره برگزار می شود. همچنین طی هفته آینده اقدام به برگزاری این دوره ها در شهر مشهد و شهرهای خراسان جنوبی خواهیم کرد.
به گفته ناصرپور، دوره های آموزشی آشنایی با این ابزار مالی در محل انبارهای پذیرفته شده بورس کالا در شهرهای تربت، مشهد و مراکز جهاد کشاورزی شهرستان ها و دانشگاه های استان های زعفران نیز برگزار خواهد شد تا تمام بسترهای لازم برای آشنایی کارگزاران، فعالان بازار سرمایه و کشاورزان و رونق معاملات برخط آتی در بورس کالا زعفران کاران فراهم شود. همچنین در این رابطه از سایر روش های آموزشی شامل بروشور، کلیپ ها و انیمیشن های آموزشی نیز استفاده خواهد شد.
افزایش عمق ابزارهای مالی بورس کالا
وی با اشاره به افزایش عمق معاملات آتی و گواهی سپرده کالایی زعفران با راه اندازی قرارداد آپشن گفت: افراد به کمک معاملات آپشن می توانند استراتژی های معاملاتی را بین بازارها و ابزارهای مختلف موجود در بورس کالا همچون قراردادهای آتی و گواهی سپرده کالایی به کار بگیرند و در این راستا، بزودی سررسیدهای جدید و بلندمدت زعفران در بازار قراردادهای آتی نیز راه اندازی خواهد شد.
سرپرست معاونت توسعه بازار بورس کالا تصریح کرد: در واقع قراردادهای آپشن بدون وجود بازار آتی و همچنین گواهی سپرده کالایی جذابیت زیادی ندارد. کما اینکه با راه اندازی معاملات قراردادهای آتی زعفران، شاهد رونق معاملات گواهی سپرده زعفران بودیم. از این رو، انتظار داریم با شروع معاملات آپشن زعفران، شاهد هم افزایی و توسعه معاملات قراردادهای آتی و گواهی سپرده کالایی نیز باشیم.
ناصرپور ادامه داد: در دنیا کمتر کشوری را می توان یافت که بدون راه اندازی بازار آتی از معاملات آپشن استفاده کند.در بورس کالا به دنبال راه اندازی معاملات آپشن در کنار عمق بخشیدن به معاملات قراردادهای آتی هستیم تا سرمایه گذاران در این بازارها استراتژی های عمیق تر و دقیق تری را به کار گیرند.
وی در بیان چشم انداز معاملات بازار آتی و آپشن زعفران در بورس کالا گفت: با توجه به هیجانات بازار آتی امید می رود بازار آپشن با رونق مطلوبی همراه شود. البته این بازار پیچیدگی های خاص خود را دارد و در ابتدا ممکن است برقراری ارتباط با این ابزار قدری سخت باشد. از این رو، در شروع معاملات این ابزار مالی، بازارگردان های رسمی و غیررسمی از داخل و خارج بازار سرمایه شامل فعالان بازار زعفران و نهادهای مالی به نقدشوندگی معاملات کمک خواهند کرد.
دیدگاه شما