وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟

وعده بزرگ بورس عملی می شود

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اعلام خبر عملی شدن وعده ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه تأکید کرد که در آستانه صدمین روز استقرار دولت، نام نخستین استارت‌آپ ایرانی بر تابلوی فرابورس نقش خواهد بست.

در حالی که سال‌هاست زمزمه‌هایی مبنی بر حضور استارتاپ‌ها در بورس از گوشه و کنار شنیده می‌شود در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ این بحث قوت بیشتری گرفت و با چرخ سبز دولتی ها نیز روبه رو شد؛ اما در نهایت عرضه اولیه آن انجام نشد و به سال ۱۴۰۰ محول شد.

سال ۹۹ سال عجیبی برای بورس ایران بود. سالی که صفر و صد را همزمان تجربه کرد و در نهایت حواشی زیادی نیز به همراه داشت. اما با فاکتور گرفتن این مسئله؛ داستان جذاب بورس ایران در ۹۹ با زمزمه‌های حضور استارتاپ‌ها رنگ متفاوتی به خود گرفت و درحالی که همه در زمستان ۹۹ منتظر عرضه اولیه شرکت‌های کارآفرینی و شاهد نقش نام آن‌ها در تابلوی فرابورس بودند این اتفاق رخ نداد.

اما در اواخر خرداد سال ۱۴۰۰ رییس سابق سازمان بورس اعلام کرد، در این سازمان به دنبال ورود پنج استارتاپ به بورس بودند، اما موانعی که عمدتا از بیرون تحمیل شده‌اند از به نتیجه رسیدن این موضوع، جلوگیری کرد.

«محمدعلی دهقان دهنوی»، رییس سابق سازمان بورس، در مورد چرایی عدم ورود استارتاپ‌ها به بورس گفته بود: «هدف ما این بوده که پنج استارتاپ را وارد بورس کنیم اما این اقدام با موانع زیادی همراه است که از بیرون تحمیل شده که اگر این موانع برطرف نشود آسیب‌هایی را به استارتاپ‌ها وارد می‌کند.»

«محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در لایو اینستاگرامی سال گذشته خود درباره دلایل مانع‌تراشی برای استارتاپ‌هایی که قصد ورود به بورس را دارند گفته بود:

«چند بحث وجود دارد؛ یکی بحث دارایی‌های نامشهود است که بورس روی این مسئله حساس است. از باب اینکه بعدا صدمه‌ای به مال مردم وارد نشود که البته راه‌حل هم دارد. دستورالعمل دارد و ما هم دستورالعملش را به سازمان بورس داده‌ایم.»

«بخشی هم برمی‌گردد به نوع نگرانی که بعضا برخی از دستگاه‌ها دارند در برابر بزرگ‌شدن اقتصاد شرکت‌هایی که وابستگی به نهاد حکومتی ندارند. برخی از وجود سرمایه‌دار بزرگ در کشور می‌ترسند. این بحث سنتی در نظام حکومتی ایران است و هر‌کس می‌خواهد بزرگ شود، باید به جایی وصل شود و اگر وصل نشود، کارش پیش نمی‌رود.»

یکی از اصلی‌ترین دلایلی که شرکت‌ها را به سمت حضور در بورس تشویق می‌کند جذب سرمایه برای توسعه است، به اعتقاد مدیرعامل‌های این شرکت‌ها، اتصال این بخش از صنعت نوآوری - طی یک دهه آینده به بزرگ‌ترین صنعت کشور تبدیل می‌شود- با بدنه اصلی اقتصاد می‌تواند پیشرفت‌های قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد. استارتاپ ها نیز با بالا رفتن بازدهی بورس به تب و تاب ورود به بورس افتادند. بالا رفتن بورس جدی شدن بحث ورود کسب و کارهای آنلاین به بورس را قوت بخشید.

بسیاری از کارشناسان در خصوص ورود استارتاپ‌ها به بورس نظرات متفاوتی ارائه داند. در حالی که موافقان دلایلی چون نیاز استارتاپ‌ها به تجربه‌ راه‌های جدید تامین سرمایه و بهره‌مندی از معافیت‌ها و تخفیفات مالیاتی را دلایل مهمی برای ورود استاتاپ‌ها به بورس عنوان می‌کنند. مخالفان این موضوع؛ ایراد در صورت‌های مالی حسابداری و ضعف در حاکمیت شرکتی، و ابهاماتی از این دست را دلایل پررنگ و قابل توجهی می‌دانند.

به اعتقاد مخالفین ورود استارتاپ ها به بورس، در بورس عدد و رقم حرف اول را می‌زند و محاسبات و مناسباتی در آن حکم فرماست. استارتاپ‌ها با مهم‌ترین ویژگی خود یعنی چابکی شناخته می‌شوند. از آنجایی که سنجه‌های ورود به بورس سنجه‌های مالی و گزارش‌های آخر سال و … است می‌تواند برای استارتاپ‌ها مخاطراتی همراه داشته باشد. استارتاپ‌های بزرگ و مهم خارجی نیز به راحتی وارد بورس نمی‌شوند، مگر اینکه به استیج قابل قبولی از سطح درآمدی خود رسیده و دغدغه‌های عدد و رقمی همراهشان نباشد. استارتاپ‌های ایرانی که هنوز اطمینانی به درآمدزایی و سود خود ندارند به چه شکلی می‌خواهند قدم در مسیر پر پیچ و خم بورس بگذارند؟ سازمان بورس برای تسهیل شرکت های استارتاپی صندوق های سرمایه‌گذاری جسورانه را ایجاد کرده تا با این راه بتواند استارتاپ های موفق را جذب بازار سرمایه کند، البته سرمایه گذارانی که در این صندوق ها سرمایه گذاری می کنند نیز از خطرات و ریسک های بالای این صندوق ها کاملا مطمئن هستند و به همین دلیل است که نام این صندوق ها را صندوق های سرمایه گذاری جسورانه گذاشته اند.

این گزارشات درحالی است که روز گذشته خبر به ثمر نشستن ورود نخستین استارت‌آپ ایرانی به بورس منتشر شد. بر اساس اخبار منتشر شده، با پیگیری‌های وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، اقتصاد و دارایی، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و ریاست سازمان بورس، سرانجام اولین استارتاپ مجوز ورود به بازار سرمایه را دریافت کرد.

«عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با اعلام این خبر گفت:

«پس از سال‌ها، دولت سیزدهم به وعده ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه جامه عمل پوشاند و شرکت تپسی نخستین شرکتی خواهد بود که نام آن بر تابلوی فرابورس نقش خواهد بست.»

یه گفته برخی از کارشناسان بورسی، در کشور ما چون تأسیس شرکت‌های سهامی عام بسیار دشوار است، و از طرفی نیز بازار سهام‌های اولیه ما محدود است، فرآیندی که بتوان یک استارتاپ را از بازار سرمایه عرضه کرد بسیار سخت است، به همین علت جوانانی که قصد ایجاد شرکت‌های استارتاپی را دارند مجبورند از تسهیلات بانکی استفاده کنند و از آنجایی که ضریب شکست استارتاپ ها بسیار بالاست، و از هر ۱۰ استارتاپی که ایجاد می شود، ۹ عدد آن با شکست روبرو می شود، جوانان ما بعد از مدتی که استارتاپ شان شکست می خورد، تبدیل به بدهکاران بانکی می شوند و از مدار کسب و کار خارج می شوند یا راهی اقتصادهای بازار محور دیگر همانند امریکا، کانادا یا کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج‌فارس می شوند، ناگفته نماند که کشورهای حاشیه خلیج فارس سرمایه گذاری کلانی برای به دست آوردن استارتاپ‌های ایرانی کرده اند. به همین علت ما نیاز داریم که اصلاحاتی را به عمل آوریم تا محیط به گونه ای شود که شرکت ها در مرحله اول از طریق سهامی عام شروع کنند و سپس در هر مرحله از بازار مورد معامله قرار گیرند، و در نهایت زمانی که تبدیل به شرکت‌های بزرگ شدند در بازار ثانویه یا همان بورس اوراق بهادار درج شوند، این امر بسیار مهمی است که ما بتوانیم محیطی ایجاد کنیم تا شرکت ها رشد کنند و چون فاصله بین بازار اولیه و ثانویه زیاد است ما با چالشی روبرو هستیم که شرکت های خوب استارتاپی ما به صورت سهامی عام نیستند و سهام‌شان در بازارهای سرمایه نیست.

بر اساس این گزارش در هفته‌های آتی، عملاً سد ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه شکسته خواهد شد و انتظار می‌رود موج تازه‌ای از ورود شرکت‌های فناورپایه به این بازار برای تأمین مالی بیشتر و در نتیجه بزرگ‌تر شدن سایز بازارهای مرتبط به حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد دیجیتال به راه بیفتد.

اعلام این خبر در آستانه صدمین روز استقرار دولت سیزدهم، اراده و اهتمام جدی دولت بر توسعه فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال را بیش‌ازپیش روشن می‌کند.

وعده‌های بورسی دولت سیزدهم به کجا رسید؟

گروه اقتصادی: در زمان انتخابات و پس از آن رئیس دولت سیزدهم و دیگر مسولان وعده‌هایی برای ترمیم بورس داده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از وعده‌ها عملی نشده است. کدام وعده‌های دولت سیزدهم عملی نشده و این وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ موضوع چه تاثیری می‌تواند روی بازار سهام داشته باشد؟ ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در زمان انتخابات ریاست جمهوری اولین کاندیدای ریاست جمهوری که به تالار بورس رفت و وعده جبران زیان سهامداران را داد.

در این مدت رئیس جمهور وعده بازگشت اعتماد، نجات سهام سرمایه‌‌گذاران، افزایش عمق بورس، تسریع عرضه اولیه‌ها داده بود. اما تا به امروز هیچ یک از وعده‌ها عملی نشده است. در وهله ول اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به بورس کاهش یافته و به جای نجات سهام سرمایه‌گذاران ارزش اغلب سهام موجود در وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ بازار افت کرده است.بر اساس وعده‌ها قرار بود عرضه‌ها اولیه‌ها با سرعت بیشتری انجام شود ولی شرایط بازار به حدی وخیم شده است که به صورت موقت عرضه‌ها متوقف شد! همین موضوع نشان دهنده عدم تحقق وعده‌های دولت سیزدهم است.

۱۰ وعده ترمیم بازار سرمایه
ابراهیم رییسی در دوران انتخابات وعده‌های زیادی را مطرح کرد. مهمترین بخش از وعده‌های رئیس دولت سیزدهم مربوط به بهبود اوضاع بازار سرمایه و خطاب به سهامداران بود. حالا بسیاری از فعالان بورس اعتقاد دارند که آنچه تحت عنوان ۱۰ وعده بورسی رییسی مشهور شده، عملیاتی نشده است.این ۱۰ وعده شامل؛ اصلاح سریع بازار سرمایه، ثبات در قوانین و جلوگیری از تصمیمات ناگهانی، فعال‌سازی صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه، کاهش نرخ مالیات از ۲۵ به ۱۰ درصد، جلوگیری از اداره دستوری بازار، بورس محل جبران کسری بودجه نخواهد بود، حذف معضل قیمت‌گذاری دستوری، ممنوعیت نوسان‌گیری آگاهانه و غیرآگاهانه حقوقی‌ها، حل مشکل دامنه نوسان و انتشار موثر اوراق بهادار برای پوشش سهامداران خرد بود.

ثبات در قوانین و جلوگیری از تصمیمات ناگهانی دیگر وعده‌ی ریاست جمهوری در زمینه‌ی بورس بود. بازار سرمایه همانند بازارهای دیگر برای فعالیت نیاز به آرامش و ثبات دارد و این در حالیست که تناقض بین اظهار نظرهای مسئولان و مدیران وضعیت بورس را آشفته می‌کند.حل مشکل دامنه نوسان که جزو وعده های بورسی رئیس جمهور بود. بر همین اساس قرار شد دامنه نوسانی به صورت فصلی یک درصد تغییر کند اما این تغییر یک درصد به صورت فصلی نمی‌تواند تاثیری روی بازار داشته باشد. در نتیجه بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که این وعده نیز تحقق نیافته و تنها در به صورت اسمی تغییراتی داشته‌ایم و اصل این وعده عملی نشده است.

جلوگیری از اداره دستوری بازار نیز یکی دیگر از وعده‌های دولت سیزدهم بود. البته نکته مهم اینجاست که در بودجه امسال احکامی برای این کار در نظر نگرفته شده و تنها بخشنامه‌ای در این خصوص وجود دارد.اما این موضوع نیز نصفه عملی شده است یعنی دربخشی از مسیر دخالتهای مسولان بورس و عدم عرضه خودرو در بورس کالا و این مسائل باعث شده که قیمت‌گذاری دستوری نیز به صورت کامل اجرایی نشود و همین موضوع به سرمایه به اعتماد سهامداران و ماهیت بازار سرمایه زیان می‌زند.

در بخشی از وعده‌ها گفته شده که بورس محل جبران کسری بودجه نخواهد بود. اما شواهد چیز دیگری را نشان می‌دهد و مسولان سعی می‌کنند تا فروش اوراق بخشی از زیان خود را از بازار سرمایه تامین کنند. البته با توجه به نبود نقدینگی این جبران بسیار کم است.در بخش بعدی فعال‌سازی صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه از وعده‌های مهم بود که به آن عمل شد. اما این وعده تاثیر نتوانست روی بازار سرمایه داشته باشد. یعنی نقدینگی‌ها به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق شد ولی با توجه به مشکلات عمیق بازار این حمایت تاثیری روی سهامداران و اعتمادسازی نداشت.بررسی‌ها نشان می‌دهد که نوسان‌گیری همچنان در بازار سرمایه ادامه دارد. برخی از کارشناسان می‌گویند که در این وضعیت وخیم بازار سهام، نوسان‌گیران نقش بسزایی در ریزش روزانه بازار دارند.

خروج پول از بورس
به هر ترتیب رئیس دولت سیزدهم و دیگر مسولان وعده‌های زیادی درخصوص بورس دادند اما نیمی از این وعده‌ها عملی نشده است و همین موضوع اصلی‌ترین عامل حروج نقدینگی از بازار سرمایه است.البته خروج نقدینگی به واسطه کاهش اعتماد رخ می‌دهد، زمانی که سرمایه‌گذاران نسبت به بازاری اعتماد نداشته باشند، سرمایه خود را از آن بازار خارج می‌کنند و در نهایت این بازار روند نزولی به خود می‌گیرد و به نوعی سقوط می‌کند.

وعده‌های بورسی تمامی ندارد

سناریوی تلخ وعده‌های بورسی مسئولان به سرمایه گذاران پایان ندارد و همچنان شاهد وعده هایی هستیم که در دولت قبل نیز به سهامداران داده می‌شد. از بهبود اوضاع این بازار گرفته تا تعیین کف و سقف برای نزول و صعود شاخص اما تقریبا می‌توان گفت به جز ۱۰ تصمیم اخیر دولت که برای اصلاح بازار سرمایه گرفته شده هیچ اقدام عملی حداقل در یک سال گذشته برای بهبود وضعیت بازار صورت نگرفته است.

به گزارش ایسنا، هنوز هم تکانه های بورسی سال گذشته اعتماد مردم به بازار سرمایه را می‌لرزاند و تحلیلگران بر این باورند که جدا از چالش هایی از جمله قیمت‌گذاری دستوری یا ابهام در مذاکرات سیاسی، بازار سرمایه از نظر روانی آسیب دیده و اعتماد مردم از این بازار رخت بسته است.

در چنین شرایطی است که باز هم از گوشه و کنار صدای وعده های مسئولان درمورد اصلاح وضعیت بازار سرمایه به گوش می‌رسد. انگار نه انگار که سال قبل بازار با همین وعده ها وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ با سر به زمین خورد و حدود ۵۰ میلیون ایرانی با طناب پوسیده وعده‌ها به ته چاه بازار دستوری پرتاب شدند.

یکی از این وعده‌ها، کف یک میلیون ۶۰۰ تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد برای شاخص کل بود که از سوی محمود واعظی، رییس وقت دفتر رییس جمهور اعلام شد. موضوعی که حدود دو هفته بعد از آغاز ریزش بازار در مردادماه مطرح شد؛ در روزهایی که شاخص کل سقف دو میلیون واحد را به تازگی از دست داده بود. همان روزهایی که حتی بدبین ترین تحلیلگران نیز گمان نمی‌کردند شاخص کل تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد سقوط کند و بازگشت آن حتی به کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد نیز آرزو شود. در آن روزها واعظی ضمن اظهار اینکه بورس جای مطمئنی برای سرمایه گذاری و سود بردن مردم است، اعلام کرد که پیش بینی می‌شود که شاخص بورس بین یک میلیون و ۶۰۰ تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد اصلاح می‌شود و دوباره روند طبیعی خود را طی می‌کند.

تنها یک نگاه کوتاه به وضعیت بازار سرمایه از همان زمان تا کنون نشان می‌دهد که بازار هیچگاه روند طبیعی خود را طی نکرد. جدا از اینکه روندصعودی که پیش از صحبت های واعظی در پیش گرفته بود هم طبیعی نبود. طی یک سال گذشته شاخص کل بارها کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را به دست آورد و از دست داد. همانند حرکت بی ثمر و پایان ناپذیر پاندولی که جز اضطراب از دست دادن سرمایه، ارمغانی برای سهامداران نداشت.

در هر حال بازار سال پر فراز و نشیب ۱۳۹۹ را پشت سر گذاشت و با همان التهاب و بی اعتمادی سال جدید را با یک دولت جدید آغاز کرد. هرچند در ابتدا بازار به وعده های دولت سیزدهم چراغ سبز نشان داد اما باز هم به روند نزولی خود بازگشت و حرکت کج‌دار و مریز خود را از سر گرفت.

جالب است که با وجود اینکه تجربه سال گذشته نشان می‌دهد سهامداران با وعده مسئولان سرمایه خود را وارد بازار کردند و همین اعتماد باعث سوختن سرمایه شان شد، قطار وعده مسئولان هنوز از حرکت نایستاده و با سرعت ادامه دارد!

از وعده های مبهم تا شاخص یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی

یکی از همین وعده ها، وعده محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور بود. وی یک بار در ۹ آبان ماه در کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: برنامه های جدیدی برای بهبود شرایط داریم و به احتمال زیاد در آذرماه خبرهای خوبی به مردم خواهد رسید. دولت برای تقویت بازار سرمایه اقدامات متعددی را پیگیری می کند و زیرساخت بازار سرمایه نیز در حال تکمیل است، زیرا بسیاری از ابزارهای موجود مربوط به ۵۰ سال گذشته بوده و سنتی است و بازار نمی تواند انعطاف داشته باشد.

رضایی افزود: سهامداران این بازار صبر و حوصله داشته باشند؛ آینده بورس بسیار خوب خواهد بود.

همچنین وی در تاریخ ۱۳ آبان و در پایان جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در استان خوزستان با بیان این که بازار بورس تقویت خواهد شد، گفت: کل بازار بوس در حال برنامه ریزی و اصلاح بوده و دولت مصمم است که این اصلاحات را ادامه دهد.

با وجود اینکه اتفاق خاصی جز اصلاح لایحه بودجه برای بورس نیفتاد، وی اخیرا اعلام کرده است که "در دولت گذشته یک کار شتاب زده‌ای صورت گرفت و بورس فراتر از توانش زیربار هزینه‌های مردم رفت و مردم پول هایشان را آوردند و در حقیقت روی یک خودرویی سوار کردند که این خودرو توانایی لازم را برای تحمل آن نداشت هم اکنون شاخص بورس روی پله یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی قرار دارد. از اینجا به بعد ما این خودرو را تقویت می‌کنیم که بتواند بار بزرگتری را از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی و آرام آرام در ارتفاع بالاتری حمل کند؛ این مورد در دستورکار ماست. به زودی اصلاحات قابل توجهی در بورس انجام خواهیم داد."

قاعدتا اصلاح وضعیت بازار سرمایه که به یکی از بازارهای مالی مهم کشور با بیش از ۵۰ میلیون سهامدار تبدیل شده است جای خوشحالی دارد اما انتظار می‌رود مسئولان به جای وعده های مبهمی که پیش از این نیز راه به جایی نبرده است، راهکاری برای این بازار بیندیشند تا ضمن بازگشت سرمایه های مردم، اعتماد نیز به این بازار برگردد تا شاید بتواند در شرایط تحریم، به چرخیدن چرخ اقتصاد کشور نیز کمک کند.

نگاهی به وعده های بورسی که عملی نشد/ مصوبه ۱۰ بندی مبنای عدم اعتماد

وعده های رئیس جمهور، وزیر اقتصاد ، رئیس سازمان بورس و. برای آینده خوش بازار عملی نشد و تحلیلگر بازار سرمایه اعلام کرد حتی پیشنهاد ۱۰ بندی دولت مبنایی برای عدم اعتماد شد.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از ایسنا، اگر آن همه صعود بازار سرمایه غیرطبیعی بود این همه سقوط هم غیرطبیعی است. سقوطی که عمر آن به ۱۹ ماه رسیده در حالی که برخی مدعی بودند می‌توان مشکلات آن را سه روزه حل کرد! وعده بهبود وضعیت بازار سرمایه در سه روز، یکی از وعده‌ هایی بود که نامزدهای ریاست جمهوری در روزهای پیش از انتخابات برای داغ کردن تنور قول و قرارها با مردم به کار می‌گرفتند.

باید به بورس عمق بخشید تا استخر عمیق‌تری باشد

در همان روزها ابراهیم رئیسی گفته بود از وضعیت بورس متاثر بوده اما بعد از دیدار وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ با برخی سهامداران متاثرتر شدم. چرا دعوت عمومی برای رفتن به بورس همراه با اقداماتی نیست؟ طبیعتا چون این دعوت مدیریت نشده بود مشکلات جدی برای مردم ایجاد کرده است خصوصا سهامداران خرد. راهکار چیست؟ راهکار این است اولا نظارت‌های درون سازمانی بورس وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ فعال شود. دوم باید صندوق توسعه و تثبیت برای جلوگیری از تکانه‌ها در سهام مردم فعال شود. حتما باید برای پوشش دادن به مخاطرات مخصوصا برای سهامداران خرد، ساز و کاری ایجاد شود که بتواند ابهامات را پوشش دهد. حتما دولت باید ساز و کاری فراهم کند سهام این افراد را از خطر نجات دهد. اگر رای مردم به من تعلق گرفت در ابتدا اعتماد را به مردم برمی گردانم و نواقص و سوء مدیریت‌ ها را جبران می کنم.

بورس، اولویت فوری

همچنین ۲۵ خرداد که به وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ عنوان یکی از نامزدهای ریاست جمهوری و مقامات بلندپایه به تالار بورس در سعادت آباد رفت پس از شنیدن حرف‌های مال باختگان گفت: متاسفانه کار اشکالاتی داشت که به ویژه سهامداران خُرد را نگران کرده است. بورس و مسائل آن مثل نرخ‌ گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید ساز و کارهایی برای آن ایجاد شود. مهم‌ترین عامل اعتماد مردم به بورس، ثبات در مقررات این بازار است تا سهامدار بتواند وضعیت را پیش‌بینی کند. در مراسم تنفیذ که ۱۲ مرداد ماه با حضور جمع کثیری از مقامات لشکری و کشوری برگزار شد هم ثبات بازار سرمایه را به عنوان اولویت فوری دولت اعلام کرد.

وعده‌های خاندوزی برای بهبود وضعیت بورس

پس از آن و زمانی که رئیسی به عنوان رئیس جمهور دولت سیزدهم انتخاب شد، احسان خاندوزی را به عنوان وزیر اقتصاد برگزید که وی هم وضعیت بازار سرمایه را نادیده نگرفت و رسیدگی به این بازار را جزو برنامه‌های وزارت اقتصاد در دولت سیزدهم برشمرد.

خاندوزی در همان روزهای نخست بعد از معرفی اعلام کرد: ۷ سیاست افزایش نقش بازار سرمایه در تامین مالی تولید با توسعه بازار بدهی، متنوع‌ سازی ابزارها و محصولات مالی در بازار سرمایه، حذف تنظیم گری‌ های غیرضروری و مضر، تسهیل ورود شرکت‌ها به بازار سهام، کاهش هزینه انتشار اوراق با تسهیل مقررات مربوطه، لغو انحصارات و تسهیل مجوزدهی در ارائه خدمات مرتبط با بازار سرمایه مانند سبدگردانی، بازارگردانی و کارگزاری و اصلاح نظام حکمرانی شرکتی به منظور مدیریت تعارض منافع میان سهامداران عمده و خرد و ارائه مشوق برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مردم در بازار سرمایه را برای این بازار بکار خواهد گرفت. در نهایت سوم شهریور رای اعتماد مجلس را از آن خود کرد و طبق انتظار، بخشی از دفاعیه را هم به بازار سرمایه اختصاص داد.

از حرف تا عمل رئیس جدید سازمان بورس

مجید عشقی هم از این قاعده مستثنی نبود و پس از اظهارات وزیر در دهم آبان و ۲۰ روز بعد از آنکه به عنوان رئیس سازمان بورس انتخاب شد در اولین اظهار نظر گفت: قرمزی بازار ناگهانی ایجاد نشده که ناگهانی هم از بین برود بلکه وضعیت به مرور بهتر خواهد شد.

پس از آن درباره حمایت و بازگرداندن اعتماد به سهامداران خرد، تدوین طرح جامع سهام عدالت، معرفی بازارگردان برای ETF ها و. وعده‌های زیادی داد که تقریبا تاکنون هیچ کدام به مرحله عمل نرسیده است. البته به نظر می‌رسید چندان متوجه عمق فاجعه بورس نشده است. چرا که هفته قبل و در حضور نمایندگان مجلس اعلام کرد تنها پنج یا ۶ میلیون نفر در بازار سرمایه متضرر و مابقی با سود از این بازار خارج شده‌اند!

۱۰ بندی که روی سر بازار آوار شد

البته هر فرد کارشناس و غیرکارشناس با نگاهی سرسری به وضعیت بازار سرمایه می‌تواند متوجه این موضوع شود که هنوز وعده‌های دولت در مورد بازار سرمایه که قرار بود اولویت اول باشد، محقق نشده است. تیر آخر دولت نیز قیمت گاز و سوخت گاز در وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ لایحه بودجه بود. تعدد تصمیم در مورد این موضوع و در نهایت تغییر آن در دقیقه ۹۰، آخرین قطره‌های اعتماد مردم به بورس را هم خشکاند. به طوری که شاخص کل بورس روز سه‌شنبه، پس از شش ماه کف را شکست و به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد سقوط کرد.

وعده های مسئولان کلی و با تاخیر بسیار عملیاتی شد

حسن کاظم‌ زاده تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه وعده‌هایی که قبل از روی کار آمدن دولت سیزدهم از سوی برخی مسئولان فعلی ارائه شد بسیار کلی بود به ایسنا گفت: انتظار می‌رفت بعد از روی کار آمدن دولت جدید، وعده‌های کلی به وعده‌های عملیاتی تبدیل شوند. اما برنامه عملیاتی با تاخیر بسیاری رخ داد. از مرداد ماه که دولت سیزدهم مستقر شد تا یک ماه قبل که بسته حمایتی ۱۰ بندی از سوی دولت پیشنهاد شد، هیچ اقدامی صورت نگرفت.

بسته ۱۰ بندی مبنایی برای عدم اعتماد

وی افزود: امید می‌رفت ۱۰ بند بتواند شرایط بازار را بهتر و با ثبات‌تر کند و اعتماد را به بازار برگرداند. زیرا مشکل بازار بحث اعتماد است. اما همین بسته ۱۰ بندی هم تبدیل به مبنایی برای عدم اعتماد شد. در ابتدا در مورد نرخ گاز و سوخت شایعاتی مطرح شد. بعد لایحه بودجه سال آینده ارائه شد که نرخ گاز و سوخت در آن بسیار گران دیده شده بود که مزیت رقابتی شرکت‌های پتروشیمی را زیر سوال می‌برد.

کاظم‌ زاده ادامه داد: قرار بود مشکل لایحه حل شود اما در نهایت مشخص نشد نتیجه چه بود. الان هم مشخص نیست سقفی برای گاز و خوراک در نظر گرفته شده یا خیر! در حالی که قرار بود این برنامه عدم اطمینان را برطرف کند اما به آواری روی سر بازار تبدیل شد. اصلا مشخص نیست این مشکل ناشی از سازمان بورس است یا وزارت اقتصاد و یا دولت! هیچ کس زیر بار این موضوع نمی‌رود.

چقدر از وعده های بورسی دولت محقق شد؟

مهم‌ترین وعده‌های بورسی دولت سیزدهم در وهله اول در غالب سخنان آقای ابراهیم رئیسی در زمان انتخابات ریاست جمهوری بود .

خبرآنلاین نوشت: مروری بر تصمیمات و سخنان مقامات نشان می‌دهد راهکارهای متعددی برای نجات بورس مطرح شده است. وزیر اقتصاد وعده‌هایی را برای احیا بازار سرمایه داد و در نهایت فرمان ده بندی هیات دولت برای بهبود بازار سرمایه صادر شد و در سه مرحله به بازار خبرهایی داده شد .در آخر نیز بحث واگذاری شرکت‌های خودروسازی مطرح گردید اما بازار سرمایه هنوز بر مدار بی‌ثباتی است.

دولت در تحقق وعده‌های خود به نوعی دچار شرایط بیرونی شده است و حواشی که در بیرون وجود دارد باعث شده که آنچه دولت مطرح کرده، محقق نشود که مهمترین آن فرمان ده بندی بود که دو بند آن به نرخ سود بانکی و میزان انتشار اوراق دولتی مربوط بوده است.

به نظر می‌رسد که بنابر هر دلیلی دولت نتوانسته است آن دو بند را محقق کند و حمایتی که باید از صندوق تثبیت می‌کرد نیز صورت نگرفت وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ و تنها بحث کاهش خوراک پتروشیمی‌ها تا حدودی محقق شد اما در مجموع فشارهای موجود در بخش‌های مختلف به خصوص در بخش‌های اقتصادی و اجتماعی دولت را از وعده‌های خود دور کرده است و در نهایت دولت متوجه شده‌است که ظرفیت کافی برای اجرایی کردن تصمیمات سختی مانند خصوصی سازی خودروسازها را ندارد.

ما خیلی وقت‌ها تصمیماتی را می‌گیریم که در نهایت نمی‌توانیم وقتی برای آنها بگذاریم و به نظر می‌رسد که دولت نیز در حال حاضر در چنین فضایی قرار گرفته‌است و حواشی بیرونی باعث شده‌است که برنامه‌های دوت محقق نشود.

از طرفی ما نمی توانیم پای کسی را بشکنیم و بگوییم که این فرد را کنترل کرده‌ایم. بازار را نیز نمی‌شود به صورت دستوری کنترل کرد؛ بازار سرمایه آینه اقتصادی و منعکس کننده وضعیت اقتصادی است و در تمام دنیا شاخص بورس به عنوان شاخصی برای تعیین وضعیت اقتصادی در نظر گرفته می‌شود.

باید دید در سایر بخش های اقتصادی وضعیت به چه شکل است؛ در حوزه تورم وضعیت اصلا خوب نیست و بازار مسکن که یکی از بازارهای بسیار مهم وعده‌های بورسی عملی می‌شود؟ برای اشتغال و یکی از نیازهای اولیه است نیز دچار یکی از سنگین ترین رکودهای دو دهه اخیر است و ساخت و ساز به قدری پایین آمده است که می توانیم بگوییم بخش مسکن سکته کرده است و در سایر بخش‌ها مانند تولید نیز وضعیت مطلوب نیست.

در نتیجه یک تغییر پارادایم فکری باید برای دولت در حوزه اقتصاد اتفاق بیافتد و عملا توجه بیشتری به این حوزه معطوف شود.

بندهای ده فرمان می‌توانند کارساز باشند اما باید به مرحله اجرا درآورده شود و مسئله اصلی این است که ما همت اجرای بندها را داشته باشیم. اگر شما بهترین قوانین را مطرح کنید اما مجموعه نتواند خود را برای اجرای آن قوانین هماهنگ کند مانند این است که بهترین مربی را برای تیمی بیاورید اما بازیکنان به حرف‌های مربی توجهی نکنند و در نتیجه نمی‌توانید عملکرد منسجم و بازدهی خوبی را داشته باشید.

در حال حاضر مشکل مشخص است چه در بخش بازار سرمایه و یا مسکن و یا تولید اما طبیعی است این مشکلات مشخص و معلوم با شعار حل نخواهند شد.